moneo

E Victionario
Jump to navigation Jump to search

Latine[+/-]

Appellatio[+/-]

moneōAPI: /ˈmo.ne.oː/(classice)
Syllabificatio phonetica: mo·ne·ō — morphologica: mon-eo

Verbum transitivum[+/-]

mŏn|ĕō, -ēre, -ŭī, -ĭtum [1][2][3][4][5]

  1. In alicuius animum ponere.

Coniugatio[+/-]

Verbum finitum

­
Thema Vox activa
mon- Tempus praesens imperfectum futurum
Persona indicativ. coniunct. imperat. indicativ. coniunct. indicativ. imperat.
I. sing. moneō moneam   monēbam monērem monēbō  
II. sing. monēs moneās monē! monēbās monērēs monēbis monētō!
III. sing. monet moneat   monēbat monēret monēbit monētō!
I. plur. monēmus moneāmus   monēbāmus monērēmus monēbimus  
II. plur. monētis moneātis monēte! monēbātis monērētis monēbitis monētōte!
III. plur. monent moneant   monēbant monērent monēbunt monentō!
Thema Vox passiva
mon- Tempus praesens imperfectum futurum
Persona indicativ. coniunct. imperat. indicativ. coniunct. indicativ. imperat.
I. sing. moneor monear   monēbar monērer monēbor  
II. sing. monēris moneāris monēre! monēbāris monērēris monēberis monētor!
III. sing. monētur moneātur   monēbātur monērētur monēbitur monētor!
I. plur. monēmur moneāmur   monēbāmur monērēmur monēbimur  
II. plur. monēminī moneāminī monēminī! monēbāminī monērēminī monēbiminī —
III. plur. monentur moneantur   monēbantur monērentur monēbuntur monentor!
Thema Vox activa
monu- Tempus perfectum plusquam perfectum futurum
exactum
Persona indicativ. coniunct. indicativ. coniunct.
I. sing. monuī monuerim monueram monuissem monuerō
II. sing. monuistī monueris monuerās monuissēs monueris
III. sing. monuit monuerit monuerat monuisset monuerit
I. plur. monuimus monuerimus monuerāmus monuissēmus monuerimus
II. plur. monuistis monueritis monuerātis monuissētis monueritis
III. plur. monuērunt monuerint monuerant monuissent monuerint

Verbum infinitum

Modus infinitivus participium
Tempus praesens perfectum futurum praesens perfectum futurum
Vox
activa 		monēre monuisse monitūrum,
-am, -um esse 		monēns   monitūrus,
-a, -um­
Vox
passiva 		monērī monitum,
-am, -um esse 		monitum īrī   monitus,
-a, -um 		 
Gerundium Gerundivum Supinum
monendī monendus, -a, -um monitum monitū

Dictiones derivatae[+/-]

Composita

Translationes[+/-]

In alicuius animum poneredilatare ▼
In alicuius animum ponerecollabi ▲

Loci[+/-]

M. Porcius Cato
-234…-149 		M. Tullius Cicero
-106…-43 		Decimus Iunius Iuvenalis
ca. 60-130 		Aelius Donatus
ca. 310-380 		Franciscus Petrarca
1304-1374
antiq. class. I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI

Latinitas Romana

antiq.

  • Ubi ex multo cibo alvus non it, pro portione brassica si uteris, id ut te moneo, nihil istorum usu veniet morbis. Verum morbum articularium nulla res tam purgat, quam brassica cruda, si edes concisam et rutam et coriandrum concisam siccam et sirpicium inrasum et brassicam ex aceto oxymeli et sale sparsam. —De agri cultura M. Porci Catonis [6]

class.  (54 a.C.n. / 700 a.u.)

  • Pluribus te hortari non debeo; tantum moneo, neque amicitiae confirmandae clarissimi ac liberalissimi viri neque uberioris provinciae neque aetatis magis idoneum tempus, si hoc amiseris, te esse ullum umquam reperturum. —Epistolae ad Familiares Ciceronis [7][8]

Latinitas postclassica

saec. II.  (ca. 100/128 p.C.n.)

  • Oderunt natos de paelice; nemo repugnet,
nemo vetet, iam iam privignum occidere fas est.
vos ego, pupilli, moneo, quibus amplior est res,
custodite animas et nulli credite mensae:
livida materno fervent adipata veneno. —Saturae D. Iuni Iuvenalis [9][8]

saec. IV.  (fl. 350 p.C.n.)

  • secunda est quae indicativo modo tempore praesenti numero singulari secunda persona verbo activo et neutrali e productam habet ante novissimam litteram, passivo communi et deponenti ante novissimam syllabam, ut moneo mones, moneor moneris; et futurum tempus eiusdem modi in bo et in bor syllabam mittit, ut moneo monebo, moneor monebor. —Ars maior Donati [10][8]

Latinitas humanistica

saec. XIV.  (1354-1367 p.C.n.)

  • Gaudium: Delector filio infante iucundissimo.
Ratio: Non prohibeo delectari, ne natura obstem, sed in omnibus modum quero, sine quo nichil bene agitur. Volo te parcius gaudere ut, si dolendum fuerit, possis et parcius dolere; et moneo cogitare facile fieri posse ut arundineo baculo insistas vel in caducum te parietem inclinaveris — quod sepe dixisse fertur Hadrianus princeps, cum Elium Verum, puerum pulchrum sed fragilem adoptasset — et secum canere possis Maroneum illud: Ostendent terris hunc tantum fata neque ultra esse sinent. —De remediis utriusque fortune Petrarcae [11][8]

Fontes

  1. ↑ 1.0 1.1 Aegidius [Egidio] Forcellini, Lexicon Totius Latinitatis (Editio Quarta: Bononiae, Patavii) Tom. III, p. 281 — “MŎNĔO, es, ŭi (et antiquitus mūni), itum, ere, 2.”
  2. ↑ 2.0 2.1 Freund, Wilhelm (1806-1894). Grand dictionnaire de la langue latine … (Editio Prima: Paris, 1883-1929) Tom. II, p. 507 — “mŏnĕo, ŭi, ĭtum, 2.”
  3. ↑ 3.0 3.1 Karl Ernst Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch (Hannover 1913/1918) — moneo, uī, itum, ēre (tom. 2, p. 992)
  4. ↑ 4.0 4.1 Langenscheidt, Online-Wörterbuch (Lexicon Latinum et Germanicum) — monere
  5. ↑ 5.0 5.1 Olivetti, Dizionario Latino (Lexicon Latinum et Italicum) — moneo
  6. ↑ Marcus Porcius Cato - De re rustica (vel: De agri cultura). (The Latin Library): Caput 157. Versus 7 — moneo
  7. ↑ 7.0 7.1 Marcus Tullius Cicero - Epistolae ad Familiares. (Universitas Turicensis): Liber septimus. Ep. 17 — moneo
  8. ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 Vicicitatio: moneo.
  9. ↑ 9.0 9.1 Decimus Iunius Iuvenalis, Saturae. (Ed. brevique adnotatione critica instr. W. V. Clausen, Oxford 1959). Satura VI, versus 629 — moneo
  10. ↑ 10.0 10.1 Aelius Donatus - Ars grammatica sive Ars maior. (Bibliotheca Augustana): Pars VII: de verbo  — moneo
  11. ↑ 11.0 11.1 Franciscus Petrarca (Italice: Francesco Petrarca) - De remediis utriusque fortune. (Universitas Turicensis): Liber I. 71: [De filio infante festivo] — moneo
Receptum de "https://la.wiktionary.org/w/index.php?title=moneo&oldid=218642"