Linguae Latinae quinque declinationes nominum sunt.
Prima declinatio[+/-]
Pleraque nomina substantiva huius declinationis feminini sunt generis, praeter nonnulla nomina virorum (ut Sulla, Dolabella) aut munerum (ut nauta, poëta). Nomina e Graeca declinatione prima item hic sumuntur.
Nomina substantiva Graeca
Casus
|
Singularis
|
Pluralis
|
Finientia in -e
|
Finientia in -es
|
Finientia in -as
|
Nominativus |
-e |
-es |
-as |
-ae
|
Vocativus |
-e |
-e |
-a |
-ae
|
Accusativus |
-en |
-en |
-an / -am |
-as
|
Genetivus |
-es |
-ae |
-arum
|
Dativus |
-ae |
-is
|
Ablativus |
-e |
-a |
-is
|
- Nonnulla nomina substantiva feminina in dativo ac ablativo suffixum -abus utuntur ad differendum e formis suis masculinis: Pater a filiis (masculinum) et filiabus (femininum) amatur.
- Suffixum genetivi pluralis -arum ab -um nonnunquam commutatum est: puellarum → puellum
- Antiquum suffixum genetivi singularis est -as; enuntiationis quam pater/mater familias ideo sunt.
- In poësi, suffixum -ae in -ai devenire potest: aquae → aquai
Exempla[+/-]
Nomina substantiva Graeca:
|
sing. |
plur.
|
nom.
|
nymphe |
nymphae
|
voc.
|
nymphe |
nymphae
|
acc.
|
nymphen |
nymphas
|
gen.
|
nymphes |
nympharum
|
dat.
|
nymphae |
nymphis
|
abl.
|
nymphe |
nymphis
|
|
|
sing. |
plur.
|
nom.
|
cometes |
cometae
|
voc.
|
comete/cometa |
cometae
|
acc.
|
cometen/cometam |
cometas
|
gen.
|
cometae |
cometarum
|
dat.
|
cometae |
cometis
|
abl.
|
cometa |
cometis
|
|
|
sing. |
plur.
|
nom.
|
xiphias |
xiphiae
|
voc.
|
xiphia |
xiphiae
|
acc.
|
xiphian/xiphiam |
xiphias
|
gen.
|
xiphiae |
xiphiarum
|
dat.
|
xiphiae |
xiphiis
|
abl.
|
xiphia |
xiphiis
|
|
Secunda Declinatio[+/-]
Omnia nomina substantiva huis declinationis masculina (-us) aut neutra (-um), praeter illa quae sunt nomina arborum, gemmarum aut urbium.
Casus
|
Masculinum
|
Neutrum
|
Singularis
|
Pluralis
|
Singularis
|
Pluralis
|
Nominativus |
-us / – (r/er) |
-i |
-um |
-a
|
Vocativus |
-e (-i *) / – (r/er) |
-i |
-um |
-a
|
Accusativus |
-um |
-os |
-um |
-a
|
Genetivus |
-i |
-orum |
-i |
-orum
|
Dativus |
-o |
-is |
-o |
-is
|
Ablativus |
-o |
-is |
-o |
-is
|
* ius → i, e.g. filius → fili.
- Haec declinatio quoque includit nomina substantiva (masculina, feminina aut neutra) e graece.
- Tria nomina neutra in -us finientia sunt, cuiae formae plurales non sunt confirmatae: virus, pelagus et vulgus.
- Duae varitates casus vocativi sunt:
- Nonnullis nominibus vocativus in -us est: deus, chorus et agnus.
- Nominibus finientibus in -ius nominativo, vocativus in -i est: filius, genius, et caetera.
Exempla[+/-]
Tertia Declinatio[+/-]
Casus
|
Declinatio Imparisyllabica
|
Declinatio Parisyllabica
|
Masculinum/Feminimum
|
Neutrum
|
Masculinum/Feminimum
|
Neutrum
|
Singularis
|
Pluralis
|
Singularis
|
Pluralis
|
Singularis
|
Pluralis
|
Singularis
|
Pluralis
|
Nominativus |
--- |
-es |
--- |
-a |
--- |
-es |
--- |
-ia
|
Vocativus |
--- |
-es |
--- |
-a |
--- |
-es |
--- |
-ia
|
Accusativus |
-em |
-es |
--- |
-a |
-em |
-es |
--- |
-ia
|
Genetivus |
-is |
-um |
-is |
-um |
-is |
-ium |
-is |
-ium
|
Dativus |
-i |
-ibus |
-i |
-ibus |
-i |
-ibus |
-i |
-ibus
|
Ablativus |
-e |
-ibus |
-e |
-ibus |
-e |
-ibus |
-i |
-ibus
|
- Nonnullis imparisyllabis genetivus pluralis in -ium est: lis, litis; dos, dotis; mus,muris; etc.
- Nonnullis accusativus singularis in -im et ablativus singularis in -i sunt: turris,-is; puppis,-is; sitis,-is; vis,-is; tussis,-is; securis,-is; febris,-is.
- Animal, -is; calcar,-is et allia nomina neutra quae in -al/-ar finiunt quam parisyllaba habentur.
Exempla[+/-]
|
sing. |
plur.
|
nom.
|
mare |
maria
|
voc.
|
mare |
maria
|
acc.
|
mare |
maria
|
gen.
|
maris |
marium
|
dat.
|
mari |
maribus
|
abl.
|
mari |
maribus
|
|
|
sing. |
plur.
|
nom.
|
avis |
aves
|
voc.
|
avis |
aves
|
acc.
|
avem/avim |
aves/avis
|
gen.
|
avis |
avium
|
dat.
|
avi |
avibus
|
abl.
|
ave/avi |
avibus
|
|
|
sing. |
plur.
|
nom.
|
canalis |
canales
|
voc.
|
canalis |
canales
|
acc.
|
canalem/canalim |
canales
|
gen.
|
canalis |
canalium
|
dat.
|
canali |
canalibus
|
abl.
|
canale/canali |
canalibus
|
|
|
sing. |
plur.
|
nom.
|
flos |
flores
|
voc.
|
flos |
flores
|
acc.
|
florem |
flores
|
gen.
|
floris |
florum
|
dat.
|
flori |
floribus
|
abl.
|
flore |
floribus
|
|
|
|
sing. |
plur.
|
nom.
|
systema |
systemata
|
voc.
|
systema |
systemata
|
acc.
|
systema |
systemata
|
gen.
|
systematis |
systematum
|
dat.
|
systemati |
systematibus
|
abl.
|
systemate |
systematibus
|
|
|
sing. |
plur.
|
nom.
|
homo |
homines
|
voc.
|
homo |
homines
|
acc.
|
hominem |
homines
|
gen.
|
hominis |
hominum
|
dat.
|
homini |
hominibus
|
abl.
|
homine |
hominibus
|
|
Quarta Declinatio[+/-]
Casus
|
Masculinum/Feminimum
|
Neutrum
|
Singularis
|
Pluralis
|
Singularis
|
Pluralis
|
Nominativus |
-us |
-us |
-u |
-ua
|
Vocativus |
-us |
-us |
-u |
-ua
|
Accusativus |
-um |
-us |
-u |
-ua
|
Genetivus |
-us |
-uum |
-us |
-uum
|
Dativus |
-ui |
-ibus |
-u |
-ibus
|
Ablativus |
-u |
-ibus |
-u |
-ibus
|
- Nonnulla nomina substantiva litteram u in dativo ablativoque pluralibus conservant, saepe ad differendum e nomina tertiae declinationis:
- artubus; e nomine artus, -us / artibus; e nomine ars, artis
- arcubus; e nomine arcus, -us / arcibus; e nomine arx, arcis
- partubus; e nomine partus, -us / partibus; e nomine pars, partis
Exempla[+/-]
Quinta Declinatio[+/-]
Omnia sunt feminina, praeter nomen substantivum dies quod utrum masculinum femininumque sed cum significatione dissimile.
Casus
|
Singularis
|
Pluralis
|
Nominativus |
-es |
-es
|
Vocativus |
-es |
-es
|
Accusativus |
-em |
-es
|
Genetivus |
-ei |
-erum
|
Dativus |
-ei |
-ebus
|
Ablativus |
-e |
-ebus
|
- Solis nominibus res et dies declinatio completa est quoniam plera nomina huis declinationis abstracta sunt et igitur ea solo singulare inveniuntur.
Exempla[+/-]
Linguae latinae tres classes nominum adjectivorum sunt, quae cum nomine substantivo in genu, numero et casu concordare debent.
Prima Classis[+/-]
Adiectiva huius classis trium terminationum quoque appellata quoniam unam omni genui habent in nominativo singulare: -us (masculino), -a (feminino) et -um (neutro). Declinantur secundum exemplum nominum primae (sola feminina) et secundae (masculina neutraque) declinationum.
Casus
|
Masculinum
|
Feminimum
|
Neutrum
|
Singularis
|
Pluralis
|
Singularis
|
Pluralis
|
Singularis
|
Pluralis
|
Nominativus |
-us/-r |
-i |
-a |
-ae |
-um |
-a
|
Vocativus |
-e/-r |
-i |
-a |
-ae |
-um |
-a
|
Accusativus |
-um |
-os |
-am |
-as |
-um |
-a
|
Genetivus |
-i |
-orum |
-ae |
-arum |
-i |
-orum
|
Dativus |
-o |
-is |
-ae |
-is |
-o |
-is
|
Ablativus |
-o |
-is |
-a |
-is |
-o |
-is
|
Exempla[+/-]
Secunda Classis[+/-]
Omnia secundum exemplum nominum declinationis tertiae parisyllabicae declinantur. Tres subclasses sunt:
Adiectiva unius terminationis[+/-]
Unam terminationem habent omnibus genibus in nominativo singulare. Huius declinationis adiectiva finientia in -ns (V.G.:prudens, prudentis), -ox (V.G.:ferox, ferocis), -ax (V.G.:audax, audacis) et -ix (V.G.:felix, felicis).
Casus
|
Masculinum/Feminimum
|
Neutrum
|
Singularis
|
Pluralis
|
Singularis
|
Pluralis
|
Nominativus |
--- |
-es |
--- |
-ia
|
Vocativus |
--- |
-es |
--- |
-ia
|
Accusativus |
-em |
-es |
--- |
-ia
|
Genetivus |
-is |
-ium |
-is |
-ium
|
Dativus |
-i |
-ibus |
-i |
-ibus
|
Ablativus |
-e/-i |
-ibus |
-i |
-ibus
|
Exempla[+/-]
Adiectiva duarum terminationum[+/-]
Istibus duae terminationes in nominativo singulare sunt: alius genibus masculinis femininisque (-is), alius genui neutro (-e).
Casus
|
Masculinum/Feminimum
|
Neutrum
|
Singularis
|
Pluralis
|
Singularis
|
Pluralis
|
Nominativus |
-is |
-es |
-e |
-ia
|
Vocativus |
-is |
-es |
-e |
-ia
|
Accusativus |
-em |
-es |
-e |
-ia
|
Genetivus |
-is |
-ium |
-is |
-ium
|
Dativus |
-i |
-ibus |
-i |
-ibus
|
Ablativus |
-e/-i |
-ibus |
-i |
-ibus
|
Exempla[+/-]
Adiectiva trium terminationum[+/-]
Tres terminationes omni genui habent in nominativo singulare.
Casus
|
Masculinum
|
Feminimum
|
Neutrum
|
Singularis
|
Pluralis
|
Singularis
|
Pluralis
|
Singularis
|
Pluralis
|
Nominativus |
-er |
-es |
-is |
-es |
-e |
-ia
|
Vocativus |
-er |
-es |
-is |
-es |
-e |
-ia
|
Accusativus |
-em |
-es |
-em |
-es |
-e |
-ia
|
Genetivus |
-is |
-ium |
-is |
-ium |
-is |
-ium
|
Dativus |
-i |
-ibus |
-i |
-ibus |
-i |
-ibus
|
Ablativus |
-e/-i |
-ibus |
-e/-i |
-ibus |
-i |
-ibus
|
- Thema eorundem adiectivorum adquisitum ex forma singulare genetiva sine suffixo -is: acris → acr- (thema adiectivi)
Exempla[+/-]
Tertia Classis[+/-]
Adiectivis huius classis una terminatio in nominativo singulare est omnibus genibus. Secundum exemplum nominum declinationis tertiae imparisyllabicae declinantur.
Casus
|
Masculinum/Feminimum
|
Neutrum
|
Singularis
|
Pluralis
|
Singularis
|
Pluralis
|
Nominativus |
--- |
-es |
--- |
-a
|
Vocativus |
--- |
-es |
--- |
-a
|
Accusativus |
-em |
-es |
--- |
-a
|
Genetivus |
-is |
-um |
-is |
-um
|
Dativus |
-i |
-ibus |
-i |
-ibus
|
Ablativus |
-e |
-ibus |
-e |
-ibus
|
Exempla[+/-]