die

Discretiva

die dictio est in variis linguis:

• Africanice: die
• Anglice: die
• Batave: die
• Danice: die
• Interlingua: die
• Norvegice: die

Formae affines

Latine

diē

Proprietates grammaticales

Forma	Modus flexurae	originis
diē	casus ablativus singularis	substantivi diēs

Appellatio pronuntiatusque

API: /ˈdi.eː/

(classice)

Syllabificatio phonetica: di·ē — morphologica: die

Dictiones derivatae

• cotīdiē, cottīdiē, hodiē, perendiē, postrīdiē, prīdiē

Germanice

die

Proprietates grammaticales

Forma	Modus flexurae	originis
die	casus nominativus singularis · genus femininum	pro der
die	casus accusativus singularis · genus femininum	pro der
die	casus nominativus pluralis	pro der
die	casus accusativus pluralis	pro der

Appellatio pronuntiatusque

die

API: [diː]

(appellatio normata)

die

API: [diː]

(appellatio normata)

Syllabificatio phonetica: die — morphologica: die

Loci

M. Porcius Cato -234…-149

Gaius Valerius Catullus -87…-54

Aulus Cornelius Celsus ca. -25…+50

Sextus Iulius Frontinus ca. 40–103

Marcus Valerius Martialis 40-103

Apuleius ca. 125-170

Anicius Manlius Torquatus Severinus Boetius ca. 480-525

antiq.

class.

class.

I

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

XIII

XIV

XV

XVI

XVII

XVIII

XIX

XX

XXI

Latinitas Romana

antiq.

• Vindemia facta vasa torcula, corbulas, fiscinas, funis, patibula, fibulas iubeto quidquid suo loco condi. Dolia cum vino bis in die fac extergeantur, privasque scopulas in dolia facito habeas illi rei, qui labra doliorum circumfrices. Ubi erit lectum dies triginta, si bene dacinata erunt, dolia oblinito, Si voles de faece demere vinum, tum erit ei rei optimum tempus. —De agri cultura M. Porci Catonis

class.

• Porci et Socration, duae sinistrae

Pisonis, scabies famesque mundi,

vos Veraniolo meo et Fabullo

verpus praeposuit Priapus ille?

vos convivia lauta sumptuose

de die facitis? mei sodales

quaerunt in trivio vocationes? —Carmina Catulli

class.  (ca. 30 p.C.n.)

• Antiqui timidius eo utebantur, Asclepiades audacius. Neque terrere autem ea res, si tempestiva est, debet: ante tempus nocet. Quisquis febre liberatus est, simulatque ea uno die non accessit, eo, qui proximus est post tempus accessionis, tuto lavari potest. At si circumitum habere ea febris solita est, sic ut tertio quartove die revertatur, quandocumque non accessit, balneum tutum est. —De Medicina Celsi

saec. I.  (ca. 97 p.C.n.)

• Homines in urbe circa castellorum et munerum stationes opera quaeque urgebunt, in primis ad subitos casus, ut ex compluribus regionibus, in quam necessitas incubuerit, converti possit praesidium aquarum abundantium. Tam amplum numerum utriusque familiae solitum ambitione aut neglegentia praepositorum in privata opera diduci revocare ad aliquam disciplinam et publica ministeria ita instituimus, ut pridie quid esset actura dictaremus et quid quoque die egisset actis comprehenderetur. —De aquaeductu urbis Romae Frontini

saec. I.  (ca. 85-102 p.C.n.)

• Pedicat pueros tribas Philaenis

Et tentigine saevior mariti

Undenas dolat in die puellas.

Harpasto quoque subligata ludit,

Et flavescit haphe, gravesque draucis

Halteras facili rotat lacerto,

Et putri lutulenta de palaestra

Uncti verbere vapulat magistri:

Nec cenat prius aut recumbit ante,

Quam septem vomuit meros deunces;

Ad quos fas sibi tunc putat redire,

Cum coloephia sedecim comedit. —Epigrammata M. Valerii Martialis

Latinitas postclassica

saec. II.  (ca. 170 p.C.n.)

• Quae cum subinde ac multi nocerentur, publicitus indignatio percrebruit statutumque ut in eam die altera severissime saxorum iaculationibus vindicaretur. —Metamorphoseon libri XI Apulei

saec. VI.  (ca. 523-525 p.C.n.)

• Quid huic severitati posse astrui videtur? Atquin eo die deferentibus eisdem nominis nostri delatio suscepta est. —Consolatio philosophiae Boetii