vetusto

E Victionario
Jump to navigation Jump to search

Latine[+/-]

Appellatio[+/-]

API: /weˈtustoː/(classice)
Syllabificatio phonetica: ve·tus·tō — morphologica: vetust-o

Verbum temporale[+/-]

vetust|ō, -āre, -ātum [1][2][3]

  1. (Trans.) vetustum facere
  2. (Intrans. deponentium more) vetustum fieri

Coniugatio[+/-]

Verbum finitum

­
Thema Vox activa
vetust- Tempus praesens imperfectum futurum
Persona indicativ. coniunct. imperat. indicativ. coniunct. indicativ. imperat.
I. sing. vetustō vetustem   vetustābam vetustārem vetustābō  
II. sing. vetustās vetustēs vetustā! vetustābās vetustārēs vetustābis vetustātō!
III. sing. vetustat vetustet   vetustābat vetustāret vetustābit vetustātō!
I. plur. vetustāmus vetustēmus   vetustābāmus vetustārēmus vetustābimus  
II. plur. vetustātis vetustētis vetustāte! vetustābātis vetustārētis vetustābitis vetustātōte!
III. plur. vetustant vetustent   vetustābant vetustārent vetustābunt vetustantō!
Thema Vox passiva
vetust- Tempus praesens imperfectum futurum
Persona indicativ. coniunct. imperat. indicativ. coniunct. indicativ. imperat.
I. sing. vetustor vetuster   vetustābar vetustārer vetustābor  
II. sing. vetustāris vetustēris vetustāre! vetustābāris vetustārēris vetustāberis vetustātor!
III. sing. vetustātur vetustētur   vetustābātur vetustārētur vetustābitur vetustātor!
I. plur. vetustāmur vetustēmur   vetustābāmur vetustārēmur vetustābimur  
II. plur. vetustāminī vetustēminī vetustāminī! vetustābāminī vetustārēminī vetustābiminī —
III. plur. vetustantur vetustentur   vetustābantur vetustārentur vetustābuntur vetustantor!

Verbum infinitum

Modus infinitivus participium
Tempus praesens perfectum futurum praesens perfectum futurum
Vox
activa 		vetustāre — vetustātūrum,
-am, -um esse 		vetustāns   vetustātūrus,
-a, -um­
Vox
passiva 		vetustārī — vetustātum īrī   vetustātus,
-a, -um 		 
Gerundium Gerundivum Supinum
vetustandī vetustandus, -a, -um vetustātum vetustātū

Usus[+/-]

  1. Vetustatum (medicamentum) magis operabitur.
  2. Fortasse enim utendo vetustabitur (tunica).

Dictiones collatae[+/-]

Synonyma

Translationes[+/-]

Vetustum faceredilatare ▼
Vetustum facerecollabi ▲
Vetustum fieridilatare ▼
Vetustum fiericollabi ▲

Discretiva

vetusto dictio est in variis linguis:

Formae affines[+/-]

Latine[+/-]

Proprietates grammaticales[+/-]

Forma Modus flexurae originis
vetustō casus dativus singularis · genus masculinum adiectivi vetustus
vetustō casus ablativus singularis · genus masculinum adiectivi vetustus
vetustō casus dativus singularis · genus neutrum adiectivi vetustus
vetustō casus ablativus singularis · genus neutrum adiectivi vetustus

Appellatio[+/-]

API: /weˈtustoː/(classice)
Syllabificatio phonetica: ve·tus·tō — morphologica: vetust-o

Loci[+/-]

T. Lucretius Carus
–95…–55		Titus Livius -58/+17P. Ovidius Naso -42…+18Aulus Cornelius Celsus fl. 30 C. Plinius Secundus 23-79Quintus Curtius Rufus ca. 50 P. Cornelius Tacitus
ca. 116		Decimus Iunius Iuvenalis
100-128		 Hildegardis Bingensis
1098-1179 		Franciscus Petrarca
1304-1374
antiq. class.class.class.class. II IIII III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI

Latinitas Romana

class.

  • tristis item vetulae vitis sator atque vietae
temporis incusat momen saeclumque fatigat,
et crepat, antiquum genus ut pietate repletum
perfacile angustis tolerarit finibus aevom,
cum minor esset agri multo modus ante viritim;
nec tenet omnia paulatim tabescere et ire
ad capulum spatio aetatis defessa vetusto. —De rerum natura Lucretii [4][5]

class.

  • Gallici quoque belli fama increbrescebat. Sed inter multos terrores solacio fuit pax Latinis petentibus data, et magna vis militum ab iis ex foedere vetusto, quod multis intermiserant annis, accepta. —Ab urbe condita Titi Livii [6]

class.

  • nacta ratem comitesque fugae pede labitur aequo
moenia respiciens, dulce sororis opus.
fertilis est Melite sterili vicina Cosyrae
insula, quam Libyci verberat unda freti.
hanc petit, hospitio regis confisa vetusto:
hospes opum dives rex ibi Battus erat. —Fasti Ovidii Nasonis [7]

class.

  • Saepe vero hoc malum per se incipit, saepe alteri vetusto morbo maximeque quartanae supervenit. Facilius in servis quam in liberis tollitur, quia, cum desideret famem, sitim, mille alia taedia longamque patientiam, promptius is succurritur, qui facile coguntur, quam quibus inutilis libertas est. —De Medicina Celsi [8][5]

saec. I.

  • pudet a Graecis Italiae rationem mutuari, Metrodorus tamen Scepsius dicit, quoniam circa fontem arbor multa sit picea, quales Gallice vocentur padi, hoc nomen accepisse, Ligurum quidem lingua amnem ipsum Bodincum vocari, quod significet fundo carentem. cui argumento adest oppidum iuxta Industria vetusto nomine Bodincomagum, ubi praecipua altitudo incipit. —Naturalis historia Plinii [9][5]

saec. I.

  • De capitalibus rebus vetusto Macedonum modo inquirebat exercitus - in pace erat vulgi - et nihil potestas regum valebat, nisi prius valuisset auctoritas. Igitur Dymni primum cadaver infertur plerisque, quid parasset quove casu extinctus esset, ignaris. —Historiae Alexandri Magni Curtii Rufi [10][5]

Latinitas postclassica

saec. II.

  • cognitis dehinc Ptolemaei per id bellum studiis repetitus ex vetusto more honos missusque e senatoribus qui scipionem eburnum, togam pictam, antiqua patrum munera, daret regemque et socium atque amicum appellaret. —Annales P. Cornelii Taciti [11]

saec. II.

  • … cuius egent prona et terram spectantia. mundi
principio indulsit communis conditor illis
tantum animas, nobis animum quoque, mutuus ut nos
adfectus petere auxilium et praestare iuberet,
dispersos trahere in populum, migrare vetusto
de nemore et proavis habitatas linquere silvas,
aedificare domos, laribus coniungere nostris
tectum aliud, tutos vicino limine somnos
ut conlata daret fiducia, protegere armis
lapsum aut ingenti nutantem volnere civem,
communi dare signa tuba, defendier isdem
turribus atque una portarum clave teneri. —Saturae D. Iuni Iuvenalis [12][5]

Latinitas mediaevalis

saec. XII.

  • In vetusto codice bibliothecae meae eleganti, et auro ac coloribus exornato, saeculi XII, vel saltem ineuntis XIII, nactus sum volumen istud cum inscripto hoc titulo: Liber divinorum operum simplicis hominis; nec operosa disquisitione inquirendum mihi fuit de auctore, cum in eius lectione offenderim vocem Scivias, quam peculiarem esse S. Hildegardis, virginis Germanae, et divinis revelationibus saeculo XII celebris; ac reipsa sub eo titulo ab ea scriptum indicari a Trithemio De Script. Eccles. comperi. —Liber divinorum operum simplicis hominis Hildegardis [13][5]

Latinitas humanistica

saec. XIV.

  • Itaque, duce Hasdrubale interfecto, ipse iam etate solidior dux effectus et, sacramenti sui nimium memor et belli novandarumque rerum appetens neque tantummodo libertatis recuperande sed querendi avidus imperii, finitimis hinc atque hinc pretentatis ne aperte fedifragus appareret, tandem velut ex ordine Saguntum, urbem citerioris Hispanie vetusto gentis utriusque consensu liberam sed Romanis amicissimam, violentus invasit, non ignarus id romani principium belli fore. —De viris illustribus Petrarcae [14]

Fontes

  1. ↑ 1.0 1.1 Aegidius [Egidio] Forcellini, Lexicon Totius Latinitatis (Editio Quarta: Bononiae, Patavii) Tom. IV (R-S) / Tom. IV (T-Z), p. 973 — “VĔTUSTO, as, ātum, are, a. 1. (vetustus)”
  2. ↑ 2.0 2.1 Freund, Wilhelm (1806-1894). Grand dictionnaire de la langue latine … (Editio Prima: Paris, 1883-1929) Tom. III, p. 575 — “vĕtusto, as, āre”
  3. ↑ 3.0 3.1 Karl Ernst Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch (Hannover 1913/1918) — vetusto, āre, alt machen, vetustor, ātus, ārī, alt werden (tom. 2, p. 3462)
  4. ↑ 4.0 4.1 Titus Lucretius Carus - De rerum natura libri sex. (Teubner, Lipsiae MCMLXIX). Liber secundus, versus 1174 — vetusto
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 Vicicitatio: vetusto.
  6. ↑ Titus Livius - Ab urbe condita - libri CXLII. (Universitas Turicensis): Liber VII, caput 12, [7] — vetusto
  7. ↑ Publius Ovidius Naso - Fasti (versio II, 17/18). (Bibliotheca Augustana): Liber tertius, Martius, versus 569 — vetusto
  8. ↑ 8.0 8.1 Aulus Cornelius Celsus, De Medicina - Libri Octo. (Teubner, Lipsiae MDCCCLIX). Liber tertius, XI. [2] — vetusto
  9. ↑ 9.0 9.1 Gaius Plinius Secundus, Naturalis historiae libri XXXVII. (Teubner, Lipsiae 1892-1909). Bibliotheca Augustana: Liber tertius, cap. 20, [122] — vetusto
  10. ↑ 10.0 10.1 Quintus Curtius Rufus - Historiae Alexandri Magni. (Bibliotheca Augustana), Liber VI. Capitulum VIII, p. 25 — vetusto
  11. ↑ Publius Cornelius Tacitus - Annales sive ab excessu divi Augusti libri XVI. (The Latin Library): Liber II. [26] — vetusto
  12. ↑ 12.0 12.1 Decimus Iunius Iuvenalis, Saturae. (Ed. brevique adnotatione critica instr. W. V. Clausen, Oxford 1959). Satura XV, versus 151 — vetusto
  13. ↑ 13.0 13.1 Hildegardis Bingensis - Liber divinorum operum simplicis hominis. Patrologia Latina, J.-P. Migne. Parisiis 1882, Tomus CXCVII. (Universitas Turicensis): Ioannes Dominicus Mansi lectoribus — vetusto
  14. ↑ Franciscus Petrarca (Italice: Francesco Petrarca) - De viris illustribus. (Universitas Turicensis):  De Hannibale Carthaginensium duce: [4] — vetusto
Receptum de "https://la.wiktionary.org/w/index.php?title=vetusto&oldid=213777"