crux

Latine

Appellatio pronuntiatusque

crux

API: /ˈkruks/

(classice)

Syllabificatio phonetica: crux — morphologica: crux

Nomen substantivum

cru|x, -cis fem.

1. √ Instrumentum e duplici ligno, recto et transverso, in quo damnati clavis, aut funibus affigebantur.

Declinatio

f.	sing.	plur.
nom.	crux	crucēs	I
gen.	crucis	crucum	II
dat.	crucī	crucibus	III
acc.	crucem	crucēs	IV
abl.	cruce	crucibus	VI
voc.	crux	crucēs	V

Dictiones collatae

• cruciābilis, cruciābiliter, cruciābilitās
• cruciābundus
• cruciāmen, cruciāmentum
• cruciātiō
• cruciātor
• crucifīxiō
• crucifīxor

Dictiones derivatae

• cruciārius
• cruciō, cruciāre
• cruciātus, cruciātūs
• crucius

Composita

• crucifer
• crucifīgō, crucifīgere

Translationes

Instrumentum e duplici ligno	dilatare ▼

Instrumentum e duplici ligno	collabi ▲

Anglice: crucifixion frame (en), cross (en) Germanice: Marterholz (de) n, Kreuz (de) n

Discretiva

crux dictio est in variis linguis:

• Anglice: crux
• Batave: crux

Dictiones similes

• Germanice: Crux

Loci

Marcus Terentius Varro -116…-27

M. Tullius Cicero -106…-43

antiq.

class.

class.

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

XIII

XIV

XV

XVI

XVII

XVIII

XIX

XX

XXI

Latinitas Romana

class.  (ca. 47-45 a.C.n.)

• Quid similius videtur quam in his est extrema littera X crux, Phryx? quas, qui audit voces, auribus discernere potest nemo, quom easdem non esse similes ex declinatis verbis intellegamus, quod cum sit cruces et Phryges et de his extremis syllabis exemptum sit E, ex altero fit ut ex C et S crux, ex altero G et S Phryx; quod item apparet, cum est demptum S; nam fit unum cruce, alterum Phrygi. —De lingua Latina Varronis

class.  (45 a.C.n. / 709 a.u.)

• Quid deinde? Furcifer quo progreditur? Ait hac laetitia Deiotarum elatum vino se obruisse in convivioque nudum saltavisse. Quae crux huic fugitivo potest satis suppliciu adferre? Deiotarum saltantem quisquam aut ebrium vidit umquam? Omnes in illo sunt rege virtutes, quod te, Caesar, ignorare non arbitror, sed praecipue singularis et admiranda frugalitas: etsi hoc verbo scio laudari regem non solere; —Pro rege Deiotaro ad C. Caesarem oratio Ciceronis