Jump to content

vadum

E Victionario

Formae aliae

[+/-]

Appellatio pronuntiatusque

[+/-]
API: /ˈwadum/(classice)
Syllabificatio phonetica: va·dum — morphologica: vad-um

Nomen substantivum

[+/-]

vad|um, -ī neut. [1][2][3][4][5]

  1. Locus in mari aut flumine, ubi aqua brevis est, et pedibus transiri potest.[1]
  2. (Meton.) fundus humidus.[1]
  3. (Poet.) aqua maris aut fluminis.[1]

Declinatio

[+/-]
n. sing. plur.
nom. vadum vada I
gen. vadī vadōrum II
dat. vadō vadīs III
acc. vadum vada IV
abl. vadō vadīs VI
voc. vadum vada V

Dictiones collatae

[+/-]

Collocationes

  1. vadum fluminis experiri

Dictiones derivatae

[+/-]

Translationes

[+/-]
Locus ubi aqua brevis estdilatare ▼
Locus ubi aqua brevis estcollabi ▲
Fundus humidusdilatare ▼
Fundus humiduscollabi ▲
Aqua maris aut fluminisdilatare ▼
Aqua maris aut fluminiscollabi ▲

Discretiva

vadum dictio est in variis linguis:

Formae affines

[+/-]

Proprietates grammaticales

[+/-]
Forma Modus flexurae originis
vadum casus accusativus singularis · genus masculinum adiectivi vadus
vadum casus nominativus singularis · genus neutrum adiectivi vadus
vadum casus accusativus singularis · genus neutrum adiectivi vadus
vadum casus vocativus singularis · genus neutrum adiectivi vadus
vadum casus accusativus singularis substantivi vadum
vadum casus vocativus singularis substantivi vadum
vadum casus accusativus singularis substantivi vadus
vadum casus genitivus pluralis substantivi vas

Appellatio pronuntiatusque

[+/-]
API: /ˈwadum/(classice)
Syllabificatio phonetica: va·dum — morphologica: vad-um

Loci

[+/-]
Titus Livius -58/+17P. Ovidius Naso
-42…+18
Lucius Annaeus Seneca -3/+65 Phaedrus
-10…+60
C. Plinius Secundus 23-79Quintus Curtius Rufus
ca. 50
Marcus Valerius Martialis
40-103
Decimus Iunius Iuvenalis
100-128
Franciscus Petrarca
1304-1374
antiq. class.class.class. IIII II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI

Latinitas Romana

class.

  • Quidam congregatis ad ripam elephantis tradunt ferocissimum ex iis inritatum ab rectore suo, cum refugientem in aquam nantem sequeretur, traxisse gregem, ut quemque timentem altitudinem destitueret vadum, impetu ipso fluminis in alteram ripam rapiente. —Ab urbe condita Titi Livii [6]

class. (post 1 a.C.n.)

  • non mihi, sacrilegas meretricum ut persequar artes,
cum totidem linguis sint satis ora decem.
cera vadum temptet, rasis infusa tabellis:
cera tuae primum conscia mentis eat.
blanditias ferat illa tuas imitataque amantem
verba; nec exiguas, quisquis es, adde preces. —Ars amatoria Ovidii Nasonis [7][8]

class.

  • Flemus casus, Oenei, tuos
comitum primos turba per annos,
flemus dubios, veneranda, toros.
nos Acheloi tecum solitae
pulsare vadum, quom iam tumidas
vere peracto poneret undas
gracilisque gradu serperet aequo
nec praecipitem volveret amnem
flavus rupto fonte Lycormas; —Hercules Oetaeus Senecae [9][8]

saec. I. (ca. 45 p.C.n.)

  • Equus sedare solitus quo fuerat sitim,
Dum sese aper volutat turbavit vadum.
Hinc orta lis est. Sonipes iratus fero
Auxilium petiit hominis, quem dorso levans
Rediit ad hostem. Iactis hunc telis eques
Postquam interfecit, sic locutus traditur:
«Laetor tulisse auxilium me precibus tuis;
Nam praedam cepi et didici quam sis utilis». —Fabulae Phaedri [10][8]

saec. I.

  • Iam omnes fontes aestate quam hieme gelidiores esse quem fallit? sicut illa permira naturae opera, aes ac plumbum in massa mergi, dilatatum fluitare, eiusdemque ponderis alia sidere, alia invehi, onera in aqua facilius moveri, Syrium lapidem quamvis grandem innatare eundemque comminutum mergi, recentia cadavera ad vadum labi, intumescentia attolli, inania vasa haud facilius quam plena extrahi; pluvias salinis aquas dulciores esse quam reliquas, nec fieri salem nisi admixtis dulcibus; —Naturalis historia Plinii [11][8]

saec. I.

  • Ac primo caligine, quam fumus effuderat, obscurante lucem insidiarum metu substitit, deinde ut speculatores praemissi tuta omnia nuntiaverunt, paucos equitum ad temptandum vadum fluminis praemisit. —Historiae Alexandri Magni Curtii Rufi [12][8]

saec. I. (ca. 85-102 p.C.n.)

  • Vir Celtiberis non tacende gentibus
Nostraeque laus Hispaniae,
Videbis altam, Liciniane, Bilbilin,
Equis et armis nobilem,
Senemque Caium nivibus, et fractis sacrum
Vadaveronem montibus,
Et delicati dulce Boterdi nemus,
Pomona quod felix amat.
Tepidi natabis lene Congedi vadum
Mollesque Nympharum lacus,
Quibus remissum corpus adstringes brevi
Salone, qui ferrum gelat. —Epigrammata M. Valerii Martialis [13][8]

Latinitas postclassica

saec. II.

  • Esse aliquos manes et subterranea regna,
Cocytum et Stygio ranas in gurgite nigras,
atque una transire vadum tot milia cumba
nec pueri credunt, nisi qui nondum aere lavantur. —Saturae D. Iuni Iuvenalis [14][8]

Latinitas humanistica

saec. XIV.

  • Hasdrubal ipse, dum vadum querit Metaurum amnem sequens, cuius quo magis a mari ad montes acceditur eo undique altior atque preruptior ripa est et impetuosior alveus, circa vagos aquarum flexus errando assequendi tempus hostibus dedit. —De viris illustribus Petrarcae [15][8]

Fontes

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 Aegidius [Egidio] Forcellini, Lexicon Totius Latinitatis (Editio Quarta: Bononiae, Patavii) Tom. IV (R-S) / Tom. IV (T-Z), p. 902 — “VĂDUM, i, n. et vadus, i, m.”
  2. 2.0 2.1 Freund, Wilhelm (1806-1894). Grand dictionnaire de la langue latine … (Editio Prima: Paris, 1883-1929) Tom. III, p. 538 — “vădum, i, n.”
  3. 3.0 3.1 Karl Ernst Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch (Hannover 1913/1918) — vadum, ī, n. (vado, āre) (tom. 2, p. 3350)
  4. 4.0 4.1 Langenscheidt, Online-Wörterbuch (Lexicon Latinum et Germanicum)vadum
  5. 5.0 5.1 Olivetti, Dizionario Latino (Lexicon Latinum et Italicum)vadum
  6. Titus Livius - Ab urbe condita - libri CXLII. (The Latin Library): Liber XXI, caput 28, [5] — vadum
  7. 7.0 7.1 Publius Ovidius Naso - Ars amatoria. (Bibliotheca Augustana): Liber primus, versus 437 — vadum
  8. 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 8.6 8.7 8.8 Vicicitatio: vadum.
  9. 9.0 9.1 Lucius Annaeus Seneca - Hercules Oetaeus. (Universitas Turicensis): versus 587 — vadum
  10. 10.0 10.1 Phaedrus Augusti libertus, Liber Fabularum. (Bibliotheca Augustana): Liber quartus, IV. Equus et aper. Versus 2 — vadum
  11. 11.0 11.1 Gaius Plinius Secundus, Naturalis historiae libri XXXVII. (Teubner, Lipsiae 1892-1909). Bibliotheca Augustana: Liber secundus, cap. 106, [233] — vadum
  12. 12.0 12.1 Quintus Curtius Rufus - Historiae Alexandri Magni. (Bibliotheca Augustana), Liber IV. Capitulum IX, [15] — vadum
  13. 13.0 13.1 Marcus Valerius Martialis - Epigrammata. (Bibliotheca Augustana): Liber primus. XLIX, versus 9 — vadum
  14. 14.0 14.1 Decimus Iunius Iuvenalis, Saturae. (Ed. brevique adnotatione critica instr. W. V. Clausen, Oxford 1959). Satura II, versus 151 — vadum
  15. 15.0 15.1 Franciscus Petrarca (Italice: Francesco Petrarca) - De viris illustribus. (Universitas Turicensis):  De Claudio Nerone et Livio Salinatore: [167] — vadum