probanda

Discretiva

probanda dictio est in variis linguis:

Formae affines

Latine

probanda

Proprietates grammaticales

Forma	Modus flexurae	originis
probanda	casus nominativus singularis · genus femininum	gerundivi probandus
probanda	casus vocativus singularis · genus femininum	gerundivi probandus
probanda	casus nominativus pluralis · genus neutrum	gerundivi probandus
probanda	casus accusativus pluralis · genus neutrum	gerundivi probandus
probanda	casus vocativus pluralis · genus neutrum	gerundivi probandus

Appellatio pronuntiatusque

API: /proˈban.da/

(classice)

Syllabificatio phonetica: pro·ban·da — morphologica: prob-and-a

probandā

Proprietates grammaticales

Forma	Modus flexurae	originis
probandā	casus ablativus singularis · genus femininum	gerundivi probandus

Appellatio pronuntiatusque

API: /proˈbandaː/

(classice)

Syllabificatio phonetica: pro·ban·dā — morphologica: prob-and-a

Loci

M. Tullius Cicero -106…-43

Titus Livius -58…+17

P. Ovidius Naso -42…+18

Phaedrus ca. -10…+60

Lucius Annaeus Seneca -3…+65

L. Iunius Moderatus Columella ca. 4-70

M. Fabius Quintilianus ca. 35-100

Aulus Gellius ca. 130-180

antiq.

class.

class.

class.

I

I

I

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

XIII

XIV

XV

XVI

XVII

XVIII

XIX

XX

XXI

Latinitas Romana

class.  (46 a.C.n. / 708 a.u.)

• itaque et sensibus probanda multa sunt, teneatur modo illud, non inesse in is quicquam tale quale non etiam falsum nihil ab eo differens esse possit – sic quidquid acciderit specie probabile, si nihil se offeret quod sit probabilitati illi contrarium, utetur eo sapiens, ac sic omnis ratio vitae gubernabitur. —Lucullus Ciceronis

class.

• Petentibus, ut ex instituto ad sarta tecta exigenda et ad opera quae locassent probanda anni et sex mensum tempus prorogaretur, Cn. Tremellius tribunus, quia lectus non erat in senatum, intercessit. —Ab urbe condita Titi Livii

class.  (versio II, 17/18 p.C.n.)

• hic locus exiguus, qui sustinet Atria Vestae,

tunc erat intonsi regia magna Numae;

forma tamen templi, quae nunc manet, ante fuisse

dicitur, et formae causa probanda subest.

Vesta eadem est et terra: subest vigil ignis utrique:

significant sedem terra focusque suam. —Fasti Ovidii Nasonis

saec. I.  (ca. 45 p.C.n.)

• Utilius homini nihil est quam recte loqui:

Probanda cunctis est quidem sententia,

Sed ad perniciem solet agi sinceritas.

Cum se ferarum regem fecissit leo

Et aequitatis vellet famam consequi,

A pristina deflexit consuetudine

Atque inter illas tenui contentus cibo

Sancta incorrupta iura reddebat fide.

Postquam labare coepit paenitentia, *** —Fabulae Phaedri

saec. I.

• “Si quis,” inquit, “recta habet et honesta decreta, hic ex supervacuo monetur.” Minime; nam hic quoque doctus quidem est facere quae debet, sed haec non satis perspicit. Non enim tantum adfectibus inpedimur, quo minus probanda faciamus, sed inperitia inveniendi quid quaeque res exigat. Habemus interdum compositum animum, sed residem et inexercitatum ad inveniendam officiorum viam, quam admonitio demonstrat. —Ad Lucilium epistulae morales Senecae

saec. I.

• Verum suburbanis locis, ubi a matre pulli non exiguis pretiis veneunt, probanda est aestiva educatio. Semper autem, cum supponuntur ova, considerari debet, ut luna crescente a decima usque ad quintamdecimam id fiat. —De re rustica L. Iunii Moderati Columellae

saec. I.  (ca. 90-96 p.C.n.)

• Traditum fere est argumentum oportere esse confessum; dubiis enim probari dubia qui possunt? Quaedam tamen quae in alterius rei probationem ducimus ipsa probanda sunt. «Occidisti virum; eras enim adultera». Prius de adulterio convincendum est, ut, cum id coeperit esse pro certo, fiat incerti argumentum. «Spiculum tuum in corpore occisi inventum est». Negat suum: ut probationi prosit, probandum est. —Institutio oratoria Quintiliani

saec. I.  (ca. 90-96 p.C.n.)

• Haec propositio aut confessa est ut proxima, aut probanda, ut: «qui beatam vitam vivere volet, philosophetur oportet», non enim conceditur; cetera sequi nisi confirmata prima parte non possunt. Item adsumptio interim confessa est, ut: «omnes autem volunt beatam vitam vivere», interim probanda ut illa: «quod est dissolutum sensu caret», cum soluta corpore anima an sit inmortalis vel ad tempus certum maneat sit in dubio. Quod adsumptionem alii, rationem alii vocant. —Institutio oratoria Quintiliani

Latinitas postclassica

saec. II.  (ca. 170-177 p.C.n.)

• Praeter venustatem autem rerum atque verborum in duobus libris nequaquam parem in hoc equidem soleo animum attendere, quod, quae Menander praeclare et apposite et facete scripsit, ea Caecilius, ne qua potuit quidem, conatus est enarrare, sed quasi minime probanda praetermisit et alia nescio qua mimica inculcavit et illud Menandri de vita hominum media sumptum, simplex et verum et delectabile, nescio quo pacto omisit. —Noctes Atticae A. Gellii