Jump to content

ducem

E Victionario

Discretiva

ducem dictio est in variis linguis:

Formae affines

[+/-]

Proprietates grammaticales

[+/-]
Forma Modus flexurae originis
ducem casus accusativus singularis substantivi dux

Appellatio pronuntiatusque

[+/-]
API: /ˈdu.kem/(classice)
Syllabificatio phonetica: du·cem — morphologica: duc-em

Proprietates grammaticales

[+/-]
Forma Persona Tempus Vox Modus Verbum
ducem prima pluralis praesens activa indicativus duce
ducem prima pluralis praesens activa coniunctivus duce
Appellatio pronuntiatusque
[+/-]
API: /ˈdu.t͡ʃem/
Syllabificatio phonetica: du·cem — morphologica: duc-em

Loci

[+/-]
Gaius Valerius Catullus
-87…-54
M. Tullius Cicero
-106…-43
Vitruvius
ca. -80…-15
Titus Livius
-58…+17
P. Ovidius Naso
-42...+18
Aulus Cornelius Celsus ca.
-25…+50
Phaedrus ca.
-10…+60
Petronius Arbiter
ca. 14-66
C. Plinius Secundus
23–79
Marcus Valerius Martialis
40–103
Decimus Iunius Iuvenalis
ca. 60-130
Apuleius
ca. 125-170
class.class.class.class.class.class.IIIIIIII

Latinitas Romana

class.

  • simul haec comitibus Attis cecinit notha mulier,
thiasus repente linguis trepidantibus ululat,
leve tympanum remugit, cava cymbala recrepant,
viridem citus adit Idam properante pede chorus.
furibunda simul anhelans vaga vadit, animam agens,
comitata tympano Attis per opaca nemora dux,
veluti iuvenca vitans onus indomita iugi:
rapidae ducem secuntur Gallae properipedem. —Carmina Catulli [1][2]

class.  (44 a.C.n. / 710 a.u.)

  • Agamus igitur pingui, ut aiunt, Minerva. Qui ita se gerunt, ita vivunt ut eorum probetur fides, integritas, aequitas, liberalitas, nec sit in eis ulla cupiditas, libido, audacia, sintque magna constantia, ut ii fuerunt modo quos nominavi, hos viros bonos, ut habiti sunt, sic etiam appellandos putemus, quia sequantur, quantum homines possunt, naturam optimam bene vivendi ducem. Sic enim mihi perspicere videor, ita natos esse nos ut inter omnes esset societas quaedam, maior autem ut quisque proxime accederet. —Laelius de amicitia Ciceronis [3][2]

class.  (ca. 30–22 a.C.n.)

  • Insequentibus annis a Macedonia Zoilus, qui adoptavit cognomen, ut Homeromastix vocitaretur, Alexandriam venit suaque scripta contra Iliadem et Odyssean comparata regi recitavit. Ptolomaeus vero, cum animadvertisset poetarum parentem philologiaeque omnis ducem absentem vexari et, cuius ab cunctis gentibus scripta suspicerentur, ab eo vituperari, indignans nullum ei dedit responsum. Zoilus autem, cum diutius in regno fuisset, inopia pressus summisit ad regem postulans, ut aliquid sibi tribueretur. —De architectura Vitruvii [4][2]

class.

  • Iam primum omnium satis constat Troia capta in ceteros saevitum esse Troianos, duobus, Aeneae Antenorique, et vetusti iure hospitii et quia pacis reddendaeque Helenae semper auctores fuerant, omne ius belli Achivos abstinuisse; casibus deinde variis Antenorem cum multitudine Enetum, qui seditione ex Paphlagonia pulsi et sedes et ducem rege Pylaemene ad Troiam amisso quaerebant, venisse in intimum maris Hadriatici sinum, Euganeisque qui inter mare Alpesque incolebant pulsis Enetos Troianosque eas tenuisse terras. —Ab urbe condita Titi Livii [5][2]

class.  (post 1 a.C.n.)

  • nempe ab utroque mari iuvenes, ab utroque puellae
Venere, atque ingens orbis in Urbe fuit.
quis non invenit turba, quod amaret, in illa?
eheu, quam multos advena torsit amor!
ecce, parat Caesar domito quod defuit orbi
addere: nunc, oriens ultime, noster eris.
Parthe, dabis poenas: Crassi gaudete sepulti,
signaque barbaricas non bene passa manus.
ultor adest, primisque ducem profitetur in annis,
bellaque non puero tractat agenda puer. —Ars amatoria Ovidii Nasonis [6][2]

class.  (ca. 30 p.C.n.)

  • Huius deinde duo filii Podalirius et Machaon bello Troiano ducem Agamemnonem secuti non mediocrem opem commilitonibus suis attulerunt; quos tamen Homerus non in pestilentia neque in variis generibus morborum aliquid adtulisse auxilii, sed vulneribus tantummodo ferro et medicamentis mederi solitos esse proposuit. —De Medicina Celsi [7][2]

saec. I.

  • Breve tempus intercessit, et fidens manu
Unum e Romanis provocabat barbarus.
Sibi quisque metuit; primi mussitant duces.
Tandem cinaedus habitu, sed Mars viribus,
Adit sedentem pro tribunali ducem,
Et voce molli: «Licet?» Enimvero eici
Virum ut in re atroci Magnus stomachans imperat.
Tum quidam senior ex amicis principis:
«Hunc ego committi satius Fortunae arbitror,
In quo iactura levis est, quam fortem virum,
Qui casu victus temeritatis te arguat». —Fabulae Phaedri [8][2]

saec. I.

  • Postero die, cum sine offensa corporis animique consurrexissem, in eundem platanona descendi, etiam si locum inauspicatum timebam, coepique inter arbores ducem itineris expectare Chrysidem. Nec diu spatiatus consederam, ubi hesterno die fueram, cum illa intervenit comitem aniculam trahens. Atque ut me consalutavit: "Quid est, inquit, fastose, ecquid bonam mentem habere coepisti?" Illa de sinu licium prolulit varii coloris filis intortum, cervicemque vinxit meam. —Satyricon T. Petronii Arbitri [9][2]

saec. I.  (ca. 78 p.C.n.)

  • Fetus quonam modo progenerarent, magna inter eruditos et subtilis fuit quaestio. apium enim coitus visus est numquam. plures existimavere ore confingi floribus compositas apte atque utiliter; aliqui coitu unius, qui rex in quoque appelletur examine: hunc esse solum marem, praecipua magnitudine, ne fatiscat; ideo fetum sine eo non edi, apesque reliquas tamquam marem feminas comitari, non tamquam ducem. quam probabilem alias sententiam fucorum proventus coarguit. quae enim ratio, ut idem coitus inperfectos generet alios? —Naturalis historia Plinii [10]

saec. I.  (ca. 85–102 p.C.n.)

  • Pervenisse tuam iam te scit Rhenus in urbem;
Nam populi voces audit et ille tui:
Sarmaticas etiam gentes Histrumque Getasque
Laetitiae clamor terruit ipse novae.
Dum te longa sacro venerantur gaudia Circo,
Nemo quater missos currere sensit equos.
Nullum Roma ducem, nec te sic, Caesar, amavit:
Te quoque iam non plus, ut velit ipsa, potest. —Epigrammata M. Valerii Martialis [11]

Latinitas postclassica

saec. II.  (ca. 100/128 p.C.n.)

  • o qualis facies et quali digna tabella,
cum Gaetula ducem portaret belua luscum!
exitus ergo quis est? o gloria! vincitur idem
nempe et in exilium praeceps fugit atque ibi magnus
mirandusque cliens sedet ad praetoria regis,
donec Bithyno libeat vigilare tyranno. —Saturae D. Iuni Iuvenalis [12][2]

saec. II.  (ca. 170 p.C.n.)

  • Nec ab illa tamen paterna gloria vel mea virtute descivi, quanquam semitrepidus iuxta mucrones Martios constitutus, sed habitus alieni fallacia tectus villas seu castella solus adgrediens viaticulum mihi conrasi» et diloricatis statim pannulis in medium duo milia profudit aureorum et: «En» inquit «istam sportulam, immo vero dotem collegio vestro libens meque vobis ducem fidissimum, si tamen non recusatis, offero brevi temporis spatio lapideam istam domum vestram facturus auream.» —Metamorphoseon libri XI Apulei [13][2]

Fontes

  1. 1.0 1.1 Gaius Valerius Catullus, Carmina. 63. de Atti, versus 34 — ducem (Bibliotheca Augustana)
  2. 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 2.10 Vicicitatio: ducem.
  3. 3.0 3.1 Marcus Tullius Cicero - Laelius de amicitia. (The Latin Library): V. [19] — ducem
  4. 4.0 4.1 De architectura libri decem Vitruvii, (F. Krohn, Lipsiae 1912). Bibliotheca Augustana. Liber septimus, Prooemium. [8] — ducem
  5. 5.0 5.1 Titus Livius - Ab urbe condita - libri CXLII. (The Latin Library): Liber I, caput 1, [2] — ducem
  6. 6.0 6.1 Publius Ovidius Naso - Ars amatoria. (Bibliotheca Augustana): Liber primus, versus 181 — ducem
  7. 7.0 7.1 Aulus Cornelius Celsus, De Medicina - Libri Octo. (Teubner, Lipsiae MDCCCLIX). Liber primus, Prooemium. [3] — ducem
  8. 8.0 8.1 Phaedrus Augusti libertus, Liber Fabularum. (Bibliotheca Augustana): Appendix Perottina, 10. Pompeius Magnus et eius miles. Versus 19 — ducem
  9. 9.0 9.1 T. Petronius Arbiter, Satyricon - quae supersunt (apud Guilielmum Vande Water, Trajecti ad Rhenum MDCCIX). Cap. CXXXI. — ducem
  10. Gaius Plinius Secundus, Naturalis historiae libri XXXVII. (Teubner, Lipsiae 1892-1909). Bibliotheca Augustana: Liber undecimus, cap. 16, [46] — ducem
  11. Marcus Valerius Martialis - Epigrammata. (Bibliotheca Augustana): Liber octavus. XI, versus 7 — ducem
  12. 12.0 12.1 Decimus Iunius Iuvenalis, Saturae. (Ed. brevique adnotatione critica instr. W. V. Clausen, Oxford 1959). Satura X, versus 158 — ducem
  13. 13.0 13.1 Apuleius - Metamorphoseon libri XI. (Bibliotheca Augustana): Liber VII. Capitulum VIII. Versus 3 — ducem