referendum

E Victionario
Jump to navigation Jump to search
Solum referendum Linguae multae
ab hac subpagina tractatur.
Vide etiam s.v. Referendum.

Discretiva

referendum dictio est in variis linguis:

Dictiones similes[+/-]

Formae affines[+/-]

Latine[+/-]

Proprietates grammaticales[+/-]

Forma Persona Tempus Vox Modus­ Casu Verbum
referendum
—
—
 activa gerundium­ accusativo referō (referre)
Forma Modus flexurae originis
referendum casus accusativus singularis · genus masculinum gerundivi referendus
referendum casus nominativus singularis · genus neutrum gerundivi referendus
referendum casus accusativus singularis · genus neutrum gerundivi referendus
referendum casus vocativus singularis · genus neutrum gerundivi referendus

Appellatio[+/-]

API: /refeˈrendum/(classice)
Syllabificatio phonetica: re·fe·ren·dum — morphologica: re-fer-end-um

Loci[+/-]

M. Tullius Cicero
-106…-43		Titus Livius
-58…+17		Lucius Annaeus Seneca
-3…+65		 P. Cornelius Tacitus
55-117		Aulus Gellius
ca. 130-180		 Andreas Capellanus
fl.1180/90 		Franciscus Petrarca
1304-1374 		Iordanus Brunus Nolanus
1548-1600
antiq. class.class.class. I IIII III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI

Latinitas Romana

class.  (49 a.C.n. / 705 a.u.)

  • Sicut scribis tibi id esse referendum, idem ipse sentio, neque in eo quicquam a meis rationibus discrepabunt tuae; addes enim tu, meo iussu, quod ego, qui non addidi, nec causa est cur negem nec, si causa esset et tu nolles, negarem. Nam de sestertiis nongentis milibus certe ita relatum est, ut tu sive frater tuus referri voluit. —Epistolae ad Familiares Ciceronis [1]

class.

  • Et cum quidam referendum ad senatum censerent, melius visum differri eam consultationem donec proficiscerentur equites qui ab Marcio litteras attulerant. —Ab urbe condita Titi Livii [2][3]

class.

  • Non pono utrique par pretium. Pluris aestimo beneficium quam iniuriam. Non omnes grati sciunt debere beneficium; potest etiam inprudens et rudis et unus e turba, utique dum prope est ab accepto; ignorat autem, quantum pro eo debeat. Uni sapienti notum est, quanti res quaeque taxanda sit. Nam ille, de quo loquebar modo, stultus etiam si bonae voluntatis est, aut minus quam debet aut alio quam debet tempore aut quo non debet loco reddit. Id quod referendum est, effundit atque abicit. —Ad Lucilium epistulae morales Senecae [4][3]

Latinitas postclassica

saec. II.  (ca. 116 p.Ch.n.)

  • Gnarum id Tiberio fuit; utque premeret vulgi sermones, monuit edicto multos inlustrium Romanorum ob rem publicam obisse, neminem tam flagranti desiderio celebratum. idque et sibi et cunctis egregium si modus adiceretur. non enim eadem decora principibus viris et imperatori populo quae modicis domibus aut civitatibus. convenisse recenti dolori luctum et ex maerore solacia; sed referendum iam animum ad firmitudinem, ut quondam divus Iulius amissa unica filia, ut divus Augustus ereptis nepotibus abstruserint tristitiam. —Annales P. Cornelii Taciti [5][3]

saec. II.  (ca. 170-177 p.C.n.)

  • Docet deinde inibi multa: quibus diebus habere senatum ius non sit; immolareque hostiam prius auspicarique debere, qui senatum habiturus esset, de rebusque divinis prius quam humanis ad senatum referendum esse; tum porro referri oportere aut infinite de republica aut de singulis rebus finite; senatusque consultum fieri duobus modis: aut per discessionem, si consentiretur, aut, si res dubia esset, per singulorum sententias exquisitas; singulos autem debere consuli gradatim incipique a consulari gradu. —Noctes Atticae A. Gellii [6][3]

Latinitas mediaevalis

saec. XII.  (ca. 1180–1190)

Sed ne id, quod superius de plebeiorum amore tractavimus, ad agricultores crederes esse referendum, de illorum tibi breviter amore subiungimus. —De amore libri III Andreae Capellani [7][3]

Latinitas humanistica

saec. XIV.

  • Harum forte blanditiarum vicem sibi reddebat Socrates, cum Xenophonti, discipulo secundum Platonem preclarissimo, interroganti nunquid suaderet Epycurum sequi, postquam sententiam suam explicuit, hoc in fine responsum dedit: «Et nostrum quidem» inquit, «humanum est consilium; sed de rebus et obscuris et incertis ad Apollinem censeo referendum, ad quem etiam de maioribus rebus Athenienses semper publice retulerunt». —Rerum memorandarum libri Petrarcae [8][3]

Latinitas nova

saec. XVI.

  • Sint naturalia omnia et vel phisicam vel technicam admittant formam. Sint formis effigiandis quantitate proportionata, ubi illud memineris quod natura clamat se prescriptum in speciebus ad maximum et ad minimum habere terminum, eique tanquam subditae praestanti legi non licere quantaecunque materiei quamcumque committere formam. Quod ad mensuram superius consideratum est referendum cum antiquis, quae quidem respicit formas seu adiecta illa, quae frequentissime subiectis committi assolent. —Ars memoriae Iordani Bruni [9][3]

Fontes

  1. ↑ Marcus Tullius Cicero - Epistolae ad Familiares. (The Latin Library): Liber quintus. Ep. 20 [6] — referendum
  2. ↑ 2.0 2.1 Titus Livius - Ab urbe condita - libri CXLII. (Universitas Turicensis): Liber XXVI, caput 2, [3] — referendum
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 Vicicitatio: referendum.
  4. ↑ 4.0 4.1 Lucius Annaeus Seneca - Ad Lucilium epistulae morales. (Universitas Turicensis):  Tomus / Liber 10. 81, versus 8 — referendum
  5. ↑ 5.0 5.1 Publius Cornelius Tacitus - Annales sive ab excessu divi Augusti libri XVI. (The Latin Library): Liber III. [6] — referendum
  6. ↑ 6.0 6.1 Aulus Gellius, Noctes Atticae libri viginti. (Peter K. Marshall, Oxonii MCMLXVIII). Liber sextus. Capitulum II, [11] — referendum
  7. ↑ 7.0 7.1 Andreas Capellanus - De amore, Liber I, capitulum XI. [1].
  8. ↑ 8.0 8.1 Franciscus Petrarca (Italice: Francesco Petrarca) - Rerum memorandarum libri. (Universitas Turicensis): Liber IV. 22: [3] — referendum
  9. ↑ 9.0 9.1 Iordanus Brunus Nolanus (Italice: Giordano Bruno) - Ars memoriae (Universitas Turicensis): Secunda pars. Cap. VII. [De subiectis] — referendum
Receptum de "https://la.wiktionary.org/w/index.php?title=referendum&oldid=216737"