meridiem

Discretiva

meridiem dictio est in variis linguis:

Formae affines

Latine

Proprietates grammaticales

Forma	Modus flexurae	originis
merīdiem	casus accusativus singularis	substantivi merīdiēs

Appellatio pronuntiatusque

API: /meˈriːdi.em/

(classice)

Syllabificatio phonetica: me·rī·di·em — morphologica: meri-diem

Loci

M. Porcius Cato -234…-149	M. Tullius Cicero -106…-43	Vitruvius ca. -80…-15	Aulus Cornelius Celsus ca. -25…+50	Quintus Curtius Rufus fl.c.50	L. Iunius Moderatus Columella ca. 4-70	Apuleius ca. 125-170	Aulus Gellius ca. 130-180	Albertus Magnus 1195-1280	Franciscus Petrarca 1304-1374
antiq.	class.	class.	class.	I	I	II	II	XIII	XIV

Latinitas Romana

antiq.

• Ulmeam, pineam, nuceam, hanc atque aliam materiem omnem cum effodies, luna decrescente eximito post meridiem sine vento austro. Tum erit tempestiva, cum semen suum maturum erit, cavetoque per rorem trahas aut doles. Quae materies semen non habebit, cum glubebit, tempestiva erit. Vento austro caveto nequam materiem neve vinum tractes nisi necessario. —De agri cultura M. Porci Catonis

class.  (45 a.C.n. / 709 a.u.)

• nostra autem memoria Philo, quem nos frequenter audivimus, instituit alio tempore rhetorum praecepta tradere, alio philosophorum: ad quam nos consuetudinem a familiaribus nostris adducti in Tusculano, quod datum est temporis nobis, in eo consumpsimus. itaque cum ante meridiem dictioni operam dedissemus, sicut pridie feceramus, post meridiem in Academiam descendimus —Tusculanae disputationes Ciceronis

class.  (30-22 a.C.n.)

• Igitur quae nationes sunt inter axis meridiani cardinem ac septentrionalis medio positae, uti in diagrammate musico medianae vocis habent sonitum in sermone; quaeque progredientibus ad septentrionem sunt nationes, quod altiores habent distantias mundi, spiritus vocis habentes umore repulsos ad hypatas et proslambanomenon, a natura rerum sonitu graviore coguntur uti; eadem ratione medio progredientibus ad meridiem gentes paranetarum netarumque acutissimam sonitus vocis perficiunt tenuitatem. —De architectura Vitruvii

class.  (ca. 30 p.C.n.)

• At si id vitium est, cui λευκοφλεγματία nomen est, eas partes, quae tument, subicere soli oportet, sed non nimium, ne febricula incidat. Si is vehementior est, caput velandum est, utendumque frictione, madefactis tantum manibus aqua, cui sal et nitrum et olei paululum sit adiectum, sic ut aut pueriles aut muliebres manus adhibeantur, quo mollior earum tactus sit; idque, si vires patiuntur, ante meridiem tota hora, post meridiem semihora fieri oportet. —De Medicina Celsi

saec. I.

• Araxes amnis per hos campos multorum aquas torrentium evolvit in Medum; Medus ad mare ad meridiem versus - minor amnis eo, quem accepit - evehitur, gignendaeque herbae non alius est aptior, quicquid adluit floribus vestiens. Platani quoque et populi contegunt ripas, ita ut procul visentibus continuata videantur montibus nemora riparum. —Historiae Alexandri Magni Curtii Rufi

saec. I.

• Optime solutis servis cellae meridiem aequinoctialem spectantes fient; vinctis quam saluberrimum subterraneum ergastulum plurimis, sitque id angustis inlustratum fenestris atque a terra sic editis, ne manu contingi possint. —De re rustica L. Iunii Moderati Columellae

Latinitas postclassica

saec. II.  (ca. 170 p.C.n.)

• Nec mora, cum iam in meridiem prono iubare rursum nos ac praecipue me longe gravius onustum producunt illi latrones stabulo. —Metamorphoseon libri XI Apulei

saec. II.  (ca. 170-177 p.C.n.)

• ‘Sole’ inquit ‘occaso.’ ‘Sole occaso’ non insuavi vetustate est, si quis aurem habeat non sordidam nec proculcatam; in duodecim autem tabulis verbum hoc ita scriptum est: ‘Ante meridiem causam coniciunto, tum peroranto ambo praesentes. Post meridiem praesenti litem addicito. Si ambo praesentes, sol occasus suprema tempestas esto.’ —Noctes Atticae A. Gellii

Latinitas mediaevalis

saec. XIII.

• Solutio: Dicimus quod paradisus terrestris est et, sicut dicit Beda, a nostra habitabili secretus est longo maris et terrae tractu. Et sine praeiudicio loquendo credo quod est ultra aequinoctialem in oriente versus meridiem. Et hoc probatur tribus signis. —De homine Alberti Magni

Latinitas humanistica

saec. XIV.  (1354-1367 p.C.n.)

• Dolor: Limen meum fures obsident.

Ratio: Claude ostium, obde seram, aperi oculos et intende; si neglexeris, temet ipsum culpa: raro fur intentis obfuit. Illi iustius queruntur, quibus non sunt domus, quales sunt quidam populi sub meridiem et sub arthon, et ideo apud Scythas, ut scriptum vides, nullum scelus furto gravius; et sequitur ratio: quid enim inter silvas superesset, si furari liceret? —De remediis utriusque fortune Petrarcae