De aquae ductu probe fecisti. columnarium vide ne nullum debeamus; quamquam mihi videor isse a Camillo commutatam esse legem. —Epistolae ad AtticumCiceronis[1][2]
class. (40 a.C.n. / 714 a.u.)
Adherbalem dolis vitae suae insidiatum; quod ubi comperisset, sceleri eius obviam isse. Populum Romanum neque recte neque pro bono facturum, si ab iure gentium sese prohibuerit. Postremo de omnibus rebus legatos Romam brevi missurum. Ita utrique digrediuntur. Adherbalis appellandi copia non fuit. —Bellum IugurthinumC. Sallusti Crispi[3][2]
class. (ca. 37 a.C.n. / 717 a.u.)
Sed do etiam in hominibus posse novenarium retineri numerum, quod in hibernis habent in villis mulieres, quidam etiam in aestivis, et id pertinere putant, quo facilius ad greges pastores retineant, et puerperio familiam faciunt maiorem et rem pecuariam fructuosiorem. Sic, inquam, numerus non est ut sit ad amussim, ut non est, cum dicimus mille naves isse ad Troiam, centumirale esse iudicium Romae. —De agriculturaVarronis[4][2]
class.
Ibi eum legati ab Carthagine paucis ante diebus in sinum Gallicum adpulsis navibus adierunt, iubentes primo quoque tempore in Africam traicere; id et fratrem eius Hannibalem — nam ad eum quoque isse legatos eadem iubentes — facturum; non in eo esse Carthaginiensium res ut Galliam atque Italiam armis obtineant. —Ab urbe conditaTiti Livii[5]
infusumque loco cinerem mundumque sepultum? —AstronomiconM. Manilii[7][2]
class.
Ad ipsum solem revertere: hunc, quem toto terrarum orbe maiorem probat ratio, acies nostra sic contraxit, ut sapientes viri pedalem esse contenderent; quem velocissimum omnium scimus, nemo nostrum moveri videt, nec ire crederemus, nisi appareret isse. Mundum ipsum praecipiti velocitate labentem et ortus occasusque intra momentum temporis revolventem nemo nostrum sentit procedere. Quid ergo miraris, si oculi nostri imbrium stillicidia non separant et ex ingenti spatio intuentibus minutarum imaginum discrimen interit? —Naturales quaestionesSenecae[8][2]
saec. I. (ca. 78 p.C.n.)
Mucianus III consul auctor est aliquem ex iis et litterarum ductus Graecarum didicisse solitumque perscribere eius linguae verbis: «Ipse ego haec scripsi et spolia Celtica dicavi,» itemque se vidente Puteolis, cum advecti e nave egredi cogerentur, territos spatio pontis procul a continente porrecti, ut sese longinquitatis aestimatione fallerent, aversos retrorsus isse. —Naturalis historiaPlinii[9][2]
saec. I. (ca. 90-96 p.C.n.)
Is legatis dixit: sero itis. Excusserunt illi patrem et aurum in sinu eius invenerunt: ipsi perseverarunt ire quo intenderant, invenerunt ducem cruci fixum, cuius vox fuit: cavete proditorem. Reus est pater.» Quid convenit? «Proditio nobis praedicta est et praedicta a duce»: quaerimus proditorem. «Te isse ad hostes fateris et isse clam et ab his incolumem redisse, aurum retulisse et aurum occultum habuisse». —Institutio oratoriaQuintiliani[10][2]
tradunt plerique eorum temporum scriptores crebris ante exitium diebus illusum isse pueritiae Britannici Neronem, ut iam non praematura neque saeva mors videri queat, quamvis inter sacra mensae, ne tempore quidem ad complexum sororum dato, ante oculos inimici properata sit in illum supremum Claudiorum sanguinem, stupro prius quam veneno pollutum. —AnnalesP. Cornelii Taciti[12][2]
Confiteor enim – quod mihi obiectum est – eum, postquam uxorem duxerit, a compecti fide descivisse ac derepente animi mutatum quod antea nimio studio festinarat pari pertinacia prohibitum isse, denique ne matrimonium nostrum coalesceret, quidvis pati, quidvis facere paratum fuisse, quamquam omnis illa tam foeda animi mutatio et suscepta contra matrem simultas non ipsi uitio vortenda sit, sed socero eius eccilli Herennio Rufino, qui unum neminem in terris viliorem se aut improbiorem aut inquinatiorem reliquit. —Apologia sive Pro se de magia liberApulei[14][2]
saec. II. (ca. 170-177 p.C.n.)
Ad ea respondit Evathlus: ‘Potui’ inquit ‘huic tuae tam ancipiti captioni isse obviam, si verba non ipse facerem atque alio patrono uterer. Sed maius mihi in ista victoria prolubium est, cum te non in causa tantum, sed in argumento quoque isto vinco.’ —Noctes AtticaeA. Gellii[15][2]
saec. IV. (fl. 350 p.C.n.)
clam praepositio casibus servit ambobus. utriusque casus praepositiones sunt hae: in, sub, super, subter. quarum in et sub tunc accusativi casus sunt, cum ad locum uel nos vel quoslibet ire isse ituros esse significamus; tunc ablativi, cum vel nos vel quoslibet in loco esse fuisse futuros esse significamus. cuius rei exempla sunt haec:
in accusativi casus, itur in antiquam silvam,
in ablativi casus, stans celsa in puppi;
sub accusativi casus, postesque sub ipsos / nituntur gradibus;
sub ablativi casus, arma sub adversa posuit radiantia quercu. —Ars maiorDonati[16][2]
saec. IV.
Sed ideo per unum hominem dixit, a quo generatio utique, hominum coepit, ut per generationem doceret isse per omnes originale peccatum. —De nuptiis et concupiscentiaAugustini[17][2]
Latinitas humanistica
saec. XIV. (1343 p.C.n.)
Quecunque fere de Cesaribus dicta sunt vacua consilii dixerim sed plena miraculi. Quid enim profuit de longinquo venturos casus previdisse nec obviam isse cum iri posset, si modo poterat? Nec erat, ut est apud poetam, Fortuna omnipotens et ineluctabile fatum. Utcunque se res habeant, propter admirationem tantum memoriam meruerunt. —Rerum memorandarum libriPetrarcae[18][2]
