gradu

Discretiva

gradu dictio est in variis linguis:

Formae affines

Latine

Proprietates grammaticales

Forma	Modus flexurae	originis
gradū	casus ablativus singularis	substantivi gradus

Appellatio

API: /ˈgraduː/

(classice)

Syllabificatio phonetica: gra·dū — morphologica: grad-u

Loci

M. Tullius Cicero -106…-43

P. Ovidius Naso -42…+18

L. Iunius Moderatus Columella ca. 4-70

Quintus Curtius Rufus ca. 50

P. Cornelius Tacitus ca. 105-110

Aulus Gellius ca. 130-170

Franciscus Petrarca 1304-1374

Iordanus Brunus Nolanus 1548-1600

antiq.

class.

class.

I

I

II

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

XIII

XIV

XV

XVI

XVII

XVIII

XIX

XX

XXI

Latinitas Romana

class.

• Fortis vero animi et constantis est non perturbari in rebus asperis nec tumultuantem de gradu deici, ut dicitur, sed praesenti animo uti et consilio nec a ratione discedere. —Epistolae ad Atticum Ciceronis

class.

• in vitio decor est: quaerunt male reddere verba;

discunt posse minus, quam potuere, loqui.

omnibus his, quoniam prosunt, inpendite curam:

discite femineo corpora ferre gradu.

est et in incessu pars non temnenda decoris:

allicit ignotos ille fugatque viros. —Ars amatoria Ovidii Nasonis

saec. I.

• Primum autem praedicti operis exordium est, non ut huius temporis plerique faciunt agricolae, sulcum paulatim exaltare et ita secundo vel tertio gradu pervenire ad destinatam pastinationis altitudinem; sed protinus aequaliter linea posita rectis lateribus perpetuam fossam educere et post tergum motam humum componere, atque in tantum deprimere, donec altitudinis mensuram datam ceperit. —De re rustica L. Iunii Moderati Columellae

saec. I.

• Et iam eo perventum erat, unde sine pernicie nisi victores redire non possent, ingentia saxa in subeuntes provolventibus barbaris, quis perculsi instabili et lubrico gradu praecipites reccidebant. —Historiae Alexandri Magni Curtii Rufi

Latinitas postclassica

saec. II.

• ac forte pluris transgressos completis Liburnicis per promptissimos gladiatorum Macer adgreditur: sed neque ea constantia gladiatoribus ad proelia quae militibus, nec proinde nutantes e navibus quam stabili gradu e ripa vulnera derigebant. —Historiae P. Cornelii Taciti

saec. II.

• An tum et gradu clementi et silentio est opus, cum ad hostem itur in conspectu longinquo procul distantem, cum vero prope ad manus ventum est tum iam e propinquo hostis et impetu propulsandus et clamore terrendus est? —Noctes Atticae A. Gellii

Latinitas humanistica

saec. XIV.

• Neque id satis nisi ipsi huic arti dextras atque animos maiori exercitio debitos applicarent, quod iam ante nobilissimi philosophorum Grecie fecerant; unde effectum ut pictura diu quidem apud vos, ut nature coniunctior, ante omnes mechanicas in pretio esset, apud Graios vero, si quid Plinio creditis, in primo gradu liberalium haberetur. —De remediis utriusque fortune Petrarcae

Latinitas nova

saec. XVI.

• Et ita aut sumitur physice, vel secundum differentias locales, sursum deorsum, ante retro, dextra sinistra, intus extra, vel secundum denominatas locorum species, ut in coelo, in terra, in aere et reliquis; aut civiliter in foro, in templo, in senatu; aut mathematice in tali numero, in tali mensura, pondere, gradu, toto; aut logice in genere, specio; aut metaphysice in bonitate, sapientia, concordantia. —De lampade combinatoria Iordani Bruni