generalis

E Victionario
Jump to navigation Jump to search

Latine[+/-]

Appellatio[+/-]

Loudspeaker red.svgAPI: /ge.neˈraːlis/(classice)
Syllabificatio phonetica: ge·ne·rā·lis — morphologica: general-is

Notatio[+/-]

← Latine: genus

Nomen adiectivum[+/-]

generāl|is, -is, -e [1][2][3][4]

  1. Ad genus vel ad speciem pertinens.
  2. Ad omnes pertinens.

Declinatio[+/-]

positivus singularis positivus pluralis
 cas. masc. fem. neut.  cas. masc. fem. neut.
nom. generālis generālis generāle nom. generālēs generālēs generālia
gen. generālis generālis generālis gen. generālium generālium generālium
dat. generālī generālī generālī dat. generālibus generālibus generālibus
acc. generālem generālem generāle acc. generālēs generālēs generālia
abl. generālī generālī generālī abl. generālibus generālibus generālibus
voc. generālis generālis generāle voc. generālēs generālēs generālia

Dictiones collatae[+/-]

Antonyma · contraria

  1. …
  2. speciālis

Dictiones derivatae[+/-]

Translationes[+/-]

Ad genus vel ad speciem pertinensdilatare ▼
Ad genus vel ad speciem pertinenscollabi ▲
Ad omnes pertinensdilatare ▼
Ad omnes pertinenscollabi ▲

Loci[+/-]

Marcus Terentius Varro
-116…-27		T. Lucretius Carus
–95…–55		Lucius Annaeus Seneca
-3…+65		 M. Fabius Quintilianus
ca. 35-100		 Anicius Manlius Torquatus Severinus Boetius
ca. 480-525 		Isidorus Hispalensis
560-636 		Iordanus Brunus Nolanus
1548-1600
antiq. class.class.class. II II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI

Latinitas Romana

class.  (ca. 37 a.C.n.)

  • Harum una quaeque in se generalis partis habet minimum novenas, quarum in pecore parando necessariae quattuor, alterae in pascendo totidem; praeterea communis una. —De agricultura Varronis [5][6]

class.

  • Denique iam quoniam generatim reddita finis
crescendi rebus constat vitamque tenendi,
et quid quaeque queant per foedera naturai,
quid porro nequeant, sancitum quando quidem extat,
nec commutatur quicquam, quin omnia constant
usque adeo, variae volucres ut in ordine cunctae
ostendant maculas generalis corpore inesse,
inmutabilis materiae quoque corpus habere
debent ni mirum; nam si primordia rerum
commutari aliqua possent ratione revicta,
incertum quoque iam constet quid possit oriri,
quid nequeat, finita potestas denique cuique
qua nam sit ratione atque alte terminus haerens,
nec totiens possent generatim saecla referre
naturam mores victum motusque parentum. —De rerum natura Lucretii [7][6]

class.

  • Nunc ad id, quod tibi promisi, revertor, quomodo quaecumque sunt, in sex modos Plato partiatur. Primum illud “quod est” nec visu nec tactu nec ullo sensu conprenditur; cogitabile est. Quod generaliter est, tamquam homo generalis, sub oculos non venit; sed specialis venit, ut Cicero et Cato. Animal non videtur; cogitatur. Videtur autem species eius, equus et canis. —Ad Lucilium epistulae morales Senecae [8][6]

saec. I.  (ca. 90-96 p.C.n.)

  • Cum sit autem omnis generalis quaestio speciali potentior, quia universo pars utique continetur, non utique accedit parti quod universum est, profecto nemo dubitabit generales quaestiones in illo maxime studiorum more versatas. —Institutio oratoria Quintiliani [9][6]

Latinitas postclassica

saec. VI.

  • Sunt autem constitutionis partes causae generalis hoc modo: si enim omnis causa coniecturalis esset, nec alius status inveniretur, non esset status coniecturalis causae pars, sed ipsa causa esset sine dubio coniectura; sed quoniam partim coniectura, partim sine, partim qualitate, partim translatione causae omnes tenentur, pars est constitutio causae non eius quam tenendo informat, sed eius quam dividit generalis, cuius scilicet quasi membrum aliquod abscindens, suum facit unaquaeque constitutio. —De differentiis topicis Boetii [10][6]

Latinitas mediaevalis

saec. VII.

  • Gymnasium generalis est exercitiorum locus. Tamen apud Athenas locus erat ubi discebatur philosophia et sapientiae exercebatur studium; nam γυμνάσιον Graece vocatur, quod Latine exercitium dicitur, hoc est meditatio. Sed et balnea et loca cursorum et athletarum gymnasia sunt, eo quod illic homines in suae artis studio exercitentur. —Etymologiarum libri XX Isidori Hispalensis [11][6]

Latinitas nova

saec. XVI.

  • Quarta figura, tribus constans circulis, tres praecedentes complectitur figuras, estque ad tabulae generalis constructionem ordinata, cuius ope peritus in arte solutiones et argumenta ad idem problema in innumerum multiplicare poterit. —De architectura Lulliana Iordani Bruni [12][6]

Fontes

  1. ↑ 1.0 1.1 Aegidius [Egidio] Forcellini, Lexicon Totius Latinitatis (Editio Quarta: Bononiae, Patavii) Tom. II, p. 402 — “GENERĀLIS, e, adject. Sup. Generalissimus 2.”
  2. ↑ 2.0 2.1 Karl Ernst Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch (Hannover 1913/1918) — generālis, e (genus) (tom. 1, p. 2914)
  3. ↑ 3.0 3.1 Langenscheidt, Online-Wörterbuch (Lexicon Latinum et Germanicum) — generalis
  4. ↑ 4.0 4.1 Olivetti, Dizionario Latino (Lexicon Latinum et Italicum) — generalis
  5. ↑ 5.0 5.1 Marcus Terentius Varro - De re rustica / de agricultura. (Loeb Classical Library, Londinio MCMXXXIV). Latin Library: Liber secundus, I. — generalis
  6. ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 Vicicitatio: generalis.
  7. ↑ 7.0 7.1 Titus Lucretius Carus - De rerum natura libri sex. (Teubner, Lipsiae MCMLXIX). Liber primus, versus 590 — generalis
  8. ↑ 8.0 8.1 Lucius Annaeus Seneca - Ad Lucilium epistulae morales. (Universitas Turicensis):  Tomus / Liber 6. 58, versus 16 — generalis
  9. ↑ 9.0 9.1 Marcus Fabius Quintilianus, Institutionis oratoriae libri XII. (Teubner, Lipsiae MDCCCLIV). Liber duodecimus, II. [18] — generalis
  10. ↑ 10.0 10.1 Anicius Manlius Torquatus Severinus Boetius - De differentiis topicis. Patrologia Latina, J.-P. Migne. Parisiis 1847. (Universitas Turicensis):  Liber quartus. — generalis
  11. ↑ 11.0 11.1 Isidorus Hispalensis - Etymologiarum libri XX. (Bibliotheca Augustana):  Liber XV. Caput II. [30] — generalis
  12. ↑ 12.0 12.1 Iordanus Brunus Nolanus (Italice: Giordano Bruno) - De architectura Lulliana (Universitas Turicensis): Sectio secunda: De quarta figura. Cap. 10.  — generalis
Receptum de "https://la.wiktionary.org/w/index.php?title=generalis&oldid=216731"