fessus

Latine

Appellatio pronuntiatusque

API: /ˈfes.sus/

(classice)

Syllabificatio phonetica: fes·sus — morphologica: fess-us

Nomen adiectivum

fess|us, -a, -um

1. √ Conditionem seu statum eius significat, qui aliquid diu perpetiendo viribus deficit (proprie usurpatur de hominibus et brutis animantibus).

Declinatio

positivus singularis				positivus pluralis
cas.	masc.	fem.	neut.	cas.	masc.	fem.	neut.
nom.	fessus	fessa	fessum	nom.	fessī	fessae	fessa
gen.	fessī	fessae	fessī	gen.	fessōrum	fessārum	fessōrum
dat.	fessō	fessae	fessō	dat.	fessīs	fessīs	fessīs
acc.	fessum	fessam	fessum	acc.	fessōs	fessās	fessa
abl.	fessō	fessā	fessō	abl.	fessīs	fessīs	fessīs
voc.	fesse	fessa	fessum	voc.	fessī	fessae	fessa

fessus comparativus	dilatare ▼

fessus comparativus	collabi ▲

fessus superlativus	dilatare ▼

fessus superlativus	collabi ▲

Dictiones collatae

• fatīgātus (fatīgāre)

Synonyma

• lassus

Translationes

Qui aliquid diu perpetiendo viribus deficit	dilatare ▼

Qui aliquid diu perpetiendo viribus deficit	collabi ▲

Anglice: tired (en), exhausted (en) Batave: vermoeid (nl), uitgeput (nl) Dacoromane: obosit (ro), epuizat (ro) Francogallice: fatigué (fr), las (fr), épuisé (fr) Germanice: müde (de), erschöpft (de) Suecice: trött (sv), utmattad (sv)

Discretiva

fessus dictio est in variis linguis:

Formae affines

Francogallice

Proprietates grammaticales

Forma	Modus flexurae	originis
fessus	forma pluralis · genus masculinum	adiectivi fessu

Appellatio pronuntiatusque

fessus

API: [fɛˈsy]

Syllabificatio phonetica: fes·sus — morphologica: fessu-s

Loci

M. Tullius Cicero -106…-43	C. Sallustius Crispus -86…-34	Titus Livius -58...+17	P. Ovidius Naso -42...+18	Phaedrus ca. –10…+60	C. Plinius Secundus 23–79	Marcus Valerius Martialis 40–103	Apuleius ca. 125-170	Aulus Gellius ca. 130-180	Isidorus Hispalensis 560-636	Franciscus Petrarca 1304-1374
class.	class.	class.	class.	I	I	I	II	II	VII	XIV

Latinitas Romana

class.  (45 a.C.n. / 709 a.u.)

• In Cumano nuper cum mecum Atticus noster esset, nuntiatum est nobis a M. Varrone venisse eum Roma pridie vesperi et, nisi de via fessus esset, continuo ad nos venturum fuisse. quod cum audissemus, nullam moram interponendam putavimus quin videremus hominem nobiscum et studiis eisdem et vetustate amicitiae coniunctum; itaque confestim ad eum ire perreximus. —Academica Ciceronis

class.  (40 a.C.n. / 714 a.u.)

• Sed cum eae litterae allatae, forte Nabdalsa exercito corpore fessus in lecto quiescebat, ubi cognitis Bomilcaris verbis primo cura, deinde, uti aegrum animum solet, somnus cepit. Erat ei Numida quidam negotiorum curator, fidus acceptusque et omnium consiliorum nisi novissimi particeps. Qui postquam allatas litteras audivit et ex consuetudine ratus opera aut ingenio suo opus esse in tabernaculum introiit, dormiente illo epistulam super caput in pulvino temere positam sumit ac perlegit, dein propere cognitis insidiis ad regem pergit. —Bellum Iugurthinum C. Sallusti Crispi

class.  (anno 263 u.c.)

• Iam praesentior res erat. Cunctantem tamen ac prolatantem ingens vis morbi adorta est debilitate subita. Tunc enimvero deorum ira admonuit. Fessus igitur malis praeteritis instantibusque, consilio propinquorum adhibito, cum visa atque audita et obversatum totiens somno Iovem, minas irasque caelestes repraesentatas casibus suis exposuisset, consensu inde haud dubio omnium qui aderant in forum ad consules lectica defertur. —Ab urbe condita Titi Livii

class.  (versio II, ca. 5 p.C.n.)

• Fessus in acceptos miles deducitur agros;

mittitur in saltus carcere liber equus;

longaque subductam celant navalia pinum,

tutaque deposito poscitur ense rudis.

me quoque, qui totiens merui sub amore puellae,

defunctum placide vivere tempus erat. —Amores Ovidii Nasonis

saec. I.  (ca. 30 p.C.n.)

• Virtutis expers verbis iactans gloriam

Ignotos fallit, notis est derisui.

Venari asello comite cum vellet leo,

Contexit illum frutice et admonuit simul,

Ut insueta voce terreret feras,

Fugientes ipse exciperet. Hic auritulus

Clamorem subito totis tollit viribus

Novoque turbat bestias miraculo.

Quae dum paventes exitus notos petunt,

Leonis affliguntur horrendo impetu.

Qui postquam caede fessus est, asinum evocat

Iubetque vocem premere. Tunc ille insolens:

«Qualis videtur opera tibi vocis meae?»

«Insignis» inquit «sic ut, nisi nossem tuum

Animum genusque, simili fugissem metu». —Fabulae Phaedri

saec. I.  (ca. 78 p.C.n.)

• subinde insulis impactus, totidem incitatus inritamentis, postremo inclusus montibus, nec aliunde torrentior, vectus aquis properantibus ad locum Aethiopum, qui Catadupi vocantur, novissimo catarracte inter occursantes scopulos non fluere inmenso fragore creditur, sed ruere. postea lenis et confractis aquis domitaque violentia, aliquid et spatio fessus, multis quamvis faucibus in Aegyptium mare se evomat, certis tamen diebus auctu magno per totam spatiatus Aegyptum fecundus innatat terrae. —Naturalis historia Plinii

saec. I.  (ca. 85–102 p.C.n.)

• Lascivam tota possedi nocte puellam,

Cuius nequitias vincere nemo potest.

Fessus mille modis illud puerile poposci:

Ante preces totas primaque verba dedit.

Inprobius quiddam ridensque rubensque rogavi:

Pollicitast nulla luxuriosa mora.

Sed mihi pura fuit; tibi non erit, Aeschyle, si vis

Accipere hoc munus condicione mala. —Epigrammata M. Valerii Martialis

Latinitas postclassica

saec. II.  (ca. 170 p.C.n.)

• Sed adsiduis interrogationibus argumenti satietate iam defecti rursum ad viam prodeunt via tota, quam nocte confeceramus, longe peiorem, quidni? lacunosis incilibus voraginosam, partim stagnanti palude fluidam et alibi subluvie caenosa lubricam. Crebris denique offensaculis et assiduis lapsibus iam contusis cruribus meis vix tandem ad campestres semitas fessus evadere potui. —Metamorphoseon libri XI Apulei

saec. II.  (ca. 170–177 p.C.n.)

• Redeuntes Graecia Brundisium navem advertimus. Ibi quispiam linguae Latinae litterator Roma a Brundisinis accersitus experiundum sese vulgo dabat. Imus ad eum nos quoque oblectamenti gratia; erat enim fessus atque languens animus de aestu maris. —Noctes Atticae A. Gellii

Latinitas mediaevalis

saec. VII.

• Fragilis dictus eo quod facile frangi potest. Fessus, quasi fissus, nec iam integer salute: est autem generate. Dicimus enim fessus animo, ut (Virg. Aen. 8,232):

Ter fessus valle resedit;

et fessus corpore, quod magis est proprium; et fessus rerum a casu venientium. —Etymologiarum libri XX Isidori Hispalensis

Latinitas humanistica

saec. XIV.  (1354–1367 p.C.n.)

• Dolor: Multa undique pulsor infamia.

Ratio: Circumflantibus ventis in portum redi, et ab aurium procellis, in cubiculum cordis ingredere, cui, si tranquillitas sua est, habes ubi iurgiorum fessus requiescas, et, ut dici solet, in sinu gaudeas. —De remediis utriusque fortune Petrarcae