dormire

Discretiva

dormire dictio est in variis linguis:

• Dacoromane: dormire
• Italice: dormire

Formae affines

Latine

dormīre

Proprietates grammaticales

Forma	Persona	Tempus	Vox	Modus	Verbum
dormīre	secunda singularis	praesens	passiva	imperativus	dormiō (dormīre)
dormīre	—	praesens	activa	infinitivus	dormiō

Appellatio pronuntiatusque

API: /dorˈmiːre/

(classice)

Syllabificatio phonetica: dor·mī·re — morphologica: dorm-ire

Dacoromane

dormire

Proprietates grammaticales

Forma	Persona	Tempus	Vox	Modus	Verbum
dormire	—	praesens	activa	infinitivus	dormi substantiv.

Appellatio pronuntiatusque

API: /dor'mire/

Syllabificatio phonetica: dor·mi·re — morphologica: dorm-ire

Loci

M. Tullius Cicero -106…-43

Aulus Cornelius Celsus ca. -25…+50

C. Plinius Secundus 23-79

Anicius Manlius Torquatus Severinus Boetius ca. 480-525

Hildegardis Bingensis 1098-1179

Franciscus Petrarca 1304-1374

Iordanus Brunus Nolanus 1548-1600

Ulco Cats Bussemaker 1810–1865

antiq.

class.

class.

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

XIII

XIV

XV

XVI

XVII

XVIII

XIX

XX

XXI

Latinitas Romana

class.  (44 a.C.n. / 710 a.u.)

• Venio nunc ad tuum. Audivi equidem ex te ipso, sed mihi saepius noster Sallustius narravit, cum in illa fuga nobis gloriosa, patriae calamitosa, in villa quadam campi Atinatis maneres magnamque partem noctis vigilasses, ad lucem denique arcte et graviter dormire te coepisse. —De divinatione Ciceronis

class.  (ca. 30 p.C.n.)

• Per autumnum propter caeli varietatem periculum maximum est. Itaque neque sine veste neque sine calciamentis prodire oportet, praecipueque diebus frigidioribus, neque sub divo nocte dormire, aut certe bene operiri. —De Medicina Celsi

saec. I.  (ca. 78 p.C.n.)

• Somni quaestio non obscuram coniectationem habet. in terrestribus omnia quae coniveant dormire manifestum est. aquatilia quoque exiguum quidem, etiam qui de ceteris dubitant, dormire tamen existimant, non oculorum argumento, quia non habent genas, verum ipsa quiete cernuntur placida ceu soporata neque aliud quam caudas moventia et ad tumultum aliquem expavescentia. —Naturalis historia Plinii

Latinitas postclassica

saec. VI.

• Nemo enim proprium dicit quod contingit alii inesse, ut homini dormire, ne quidem si forsitan per aliquod tempus inest soli. Si autem forte dicatur aliquid talium proprium, non simpliciter, aliquando, vel ad aliquid dicetur, nam ex dextris quidem esse, aliquando proprium est. Bipes autem ad aliquid proprium est dictum, ut homini ad equum et canem. —Interpretatio topicorum Aristotelis Boetii

Latinitas mediaevalis

saec. XII.

• Qui autem aliqua contrarietate occupatus dormire non potest, si in aestate est, foeniculum, et bis tantum millefolii modice conquat, et aqua expressa, herbas istas calidas temporibus et fronti et capiti circumponat, et desuper panno liget. —Subtilitates diversarum naturarum creaturum Hildegardis

Latinitas humanistica

saec. XIV.  (1354-1367 p.C.n.)

• Dolor: Arcem fortissimam amisi.

Ratio: Tu fortissimam dicis, fragilem probat eventus. Amisisti potius rem usu ineptam, difficilemque custodia, rem inutilem tibi, vicinis omnibus odiosam. Iam dormire noctibus incipies, et dormire alios sines. —De remediis utriusque fortune Petrarcae

Latinitas nova

saec. XVI.

• Ascensus quidem qui fit per connexa atque concathenata, in proposito umbrarum idealium: non est per cathenam similibus constantem annulis, ratione quae concipitur ex proxime dictis, atque deinceps enunciandis. Nec huius cathenae annulus esse debet umbra sub qua intelligitur Leviathan dormire: non inquam umbra abducens a luce; sed conducens ad lucem, quae etiam si non sit veritas: est tamen a veritate, et ad veritatem, ideoque in ipsa non credas esse errorem sed veri latentiam. —De umbris idearum Iordani Bruni

saec. XIX.

• At vero nec est sine mutatione; quum enim ipsi nihil mutamur cogitatione, aut, si mutemur, non animadvertimus; tunc non videtur nobis fuisse tempus, quemadmodum nec iis quos in Sardinia fabulantur dormire apud heroas, quum experrecti fuerint: coniungunt enim prius instans cum posteriori instanti, et unum faciunt, eximentes tempus interiectum, quia id sensu non percipiunt. —Aristotelis Physica Bussemakeri