constare

E Victionario
Jump to navigation Jump to search

Discretiva

Trisambig poseidon.jpg constare dictio est in variis linguis:

Formae affines[+/-]

Latine[+/-]

cōnstāre[+/-]

Proprietates grammaticales[+/-]
Forma Persona Tempus Vox Modus Verbum
cōnstāre
—
 praesens activa infinitivus cōnstō
Appellatio[+/-]
Loudspeaker red.svgAPI: /koːnˈstare/(classice)
Syllabificatio phonetica: cōn·s·tā·re — morphologica: con-st-are

Dacoromane[+/-]

constare[+/-]

Proprietates grammaticales[+/-]
Forma Persona Tempus Vox Modus Verbum
constare
—
 praesens activa infinitivus consta substantiv.
Appellatio[+/-]
Loudspeaker red.svgAPI: /kon'stare/
Syllabificatio phonetica: con·sta·re — morphologica: con-st-are

Hispanice[+/-]

constare[+/-]

Proprietates grammaticales[+/-]
Forma Persona Tempus Vox Modus Verbum
constare prima singularis futurum activa coniunctivus constar †
constare tertia singularis futurum activa coniunctivus constar †
Appellatio[+/-]
Loudspeaker red.svgAPI: [kɔnsˈtaɾe]
Syllabificatio phonetica: cons·ta·re — morphologica: con-st-are

Loci[+/-]

M. Tullius Cicero
-106…-43		Titus Livius
-58/+17		Marcus Terentius Varro
-47…-45		Vitruvius
ca. -30/-22		C. Plinius Secundus
23-79		Marcus Valerius Martialis
40-103		Apuleius
ca. 125-170		Aulus Gellius
ca. 130-170		Isidorus Hispalensis
560-636		Franciscus Petrarca
1304-1374		Iordanus Brunus Nolanus
1548-1600		Ulco Cats Bussemaker
1810–1865
class.class.class.class.IIIIIIVIIXIVXVIXIX

Latinitas Romana

class.

  • non enim video, quo modo sedare possint mala praesentia praeteritae voluptates — sed cum is dicat semper beatum esse sapientem, cui dicere hoc, si sibi constare vellet, non liceret, quidnam faciendum est is qui nihil expetendum, nihil in bonis ducendum, quod honestate careat, existumant? —Tusculanae disputationes Ciceronis [1]

class.

  • Inter haec simul spes simul cura in dies crescebat, nec satis certum constare apud animos poterat utrum gaudio dignius esset Hannibalem post sextum decimum annum ex Italia decedentem vacuam possessionem eius reliquisse populo Romano, an magis metuendum quod incolumi exercitu in Africam transisset: locum nimirum, non periculum mutatum; cuius tantae dimicationis vatem, qui nuper decessisset, Q. Fabium haud frustra canere solitum graviorem in sua terra futurum hostem Hannibalem quam in aliena fuisset. —Ab urbe condita Titi Livii [2]

class.

  • Ex quo licet scire verborum rationem constare, sed eos, qui trium temporum verba pronuntiare velint, inscienter id facere. Item illos qui reprehendunt, quod dicamus amor, amabor, amatus sum; non enim debuisse in una serie unum verbum esse duplex, cum duo simplicia essent. —De lingua Latina Varronis [3][4]

class.

  • Cum ergo et a physicis et philosophis et ab sacerdotibus iudicetur ex potestate aquae omnes res constare, putavi, quoniam in prioribus septem voluminibus rationes aedificiorum sunt expositae, in hoc oportere de inventionibus aquae, quasque habeat in locorum proprietatibus virtutes, quibusque rationibus ducatur, et quemadmodum ante probetur, scribere. —De architectura Vitruvii [5]

saec. I.

  • infra lunam haec sedes multoque inferior, ut animadverto propemodum constare, infinitum ex superiore natura aëris, infinitum terreni halitus miscens utraque sorte confunditur. hinc nubila, tonitrua et alia fulmina, hinc grandines, pruinae, imbres, procellae, turbines, hinc plurima mortalium mala et rerum naturae pugna secum. —Naturalis historia Plinii [6][4]

saec. I.

  • Quam mihi mittebas Saturni tempore lancem,
Misisti dominae, Sextiliane, tuae;
Et quam donabas dictis a Marte Kalendis,
De nostra prasina est synthesis empta toga.
Iam constare tibi gratis coepere puellae:
Muneribus futuis, Sextiliane, meis. —Epigrammata M. Valerii Martialis [7][4]

Latinitas postclassica

saec. II.

  • Exhalationes duas physici esse dicunt: tenues et frequentes vixque visibilis ad superiora minari ex gremio telluris, nebularum agmina halitu amnium fontiumque constare, matutinis temporibus crassiora. —De mundo Apulei [8][4]

saec. II.

  • Haec Bassus. Sed alii quidam divinationem esse appellatam putant quoniam, cum accusator et reus duae res quasi cognatae coniunctaeque sint neque utra sine altera constare possit, in hoc tamen genere causae reus quidem iam est, sed accusator nondum est, et idcirco quod adhuc usque deest et latet divinatione supplendum est, quisnam sit accusator futurus. —Noctes Atticae A. Gellii [9][4]

Latinitas mediaevalis

saec. VII.

  • Atomos philosophi vocant quasdam in mundo corporum partes tam minutissimas ut nec visui pateant nec τομήν, id est sectionem, recipiant; unde et ἄτομοι dicti sunt. Hi per inane totius mundi inrequietis motibus volitare et huc atque illuc ferri dicuntur, sicut tenuissimi pulveres qui infusi per fenestras radiis solis videntur. Ex his arbores et herbas et fruges omnes oriri, ex his ignem et aquam et universa gigni atque constare quidam philosophi gentium putaverunt. —Etymologiarum libri XX Isidori Hispalensis [10][4]

Latinitas humanistica

saec. XIV.

  • Invenio apud nonnullos auctores duxisse eos aliquando etiam inquietum equum, quem de industria solutum et castris errantem dum sequuntur, omnia liberius perspexisse nullo nedum prohibente sed ne auspicante quidem: quis castrorum introitus quis exitus, qui vigilum qui militum mores, quid inter regem et Hasdrubalem interstitii esset, quod agende rei tempus quis modus oportunior; nullo demum ordine multa desidia apud hostes agi omnia, castra regis arundinibus aridis materiaque incendiis apta constare. —De viris illustribus Petrarcae [11][4]

Latinitas nova

saec. XVI.

  • An non in solido determinatus aequalium sphaerarum numerus circa sphaeram unam adhaerebit ei qui ex infinitis atomis constare dicit omnia, vacuum quoque et inane in cunctis ideo necessario repperiri, ut determinatum minimum habeat natura ad quod etiam ratio non fallax adnitatur? —De somnii interpretatione Iordani Bruni [12][4]

saec. XIX.

  • Locum igitur esse, videt ut constare ex mutatione quae vicissim fit; ubi namque nunc est aqua, hic, ea exeunte ut ex vase, rursus aer inerit; quando vero hunc ipsum locum aliquod aliud corpus occupat, hic ergo videtur esse diversum quid ab his omnibus quae ingrediuntur et mutantur; nam in quo loco nunc est aer, antea in eo aqua erat. —Aristotelis Physica Bussemakeri [13]

Fontes

  1. ↑ Marcus Tullius Cicero - Tusculanae disputationes. (The Latin Library): Liber quintus. LXVIII [75] — constare
  2. ↑ Titus Livius - Ab urbe condita - libri CXLII. (Universitas Turicensis): Liber XXX, caput 28, 1 — constare
  3. ↑ 3.0 3.1 Marcus Terentius Varro - De lingua Latina. Liber nonus, LV. p. 96 — constare
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 Vicicitatio: constare.
  5. ↑ De architectura libri decem Vitruvii, (F. Krohn, Lipsiae 1912). Liber octavus, prooemium. p. 4 — constare
  6. ↑ 6.0 6.1 Gaius Plinius Secundus, Naturalis historiae libri XXXVII. (Teubner, Lipsiae 1892-1909). Bibliotheca Augustana: Liber secundus, 38. p. 102 — constare
  7. ↑ 7.0 7.1 Marcus Valerius Martialis - Epigrammata. (Bibliotheca Augustana): Liber decimus. XXIX, versus 5 — constare
  8. ↑ 8.0 8.1 Apuleius - De mundo. (→Vicifons): Caput VIII. — constare
  9. ↑ 9.0 9.1 Aulus Gellius, Noctes Atticae libri viginti. (Peter K. Marshall, Oxonii MCMLXVIII). Liber secundus, 4. p. 6 — constare
  10. ↑ 10.0 10.1 Isidorus Hispalensis - Etymologiarum libri XX. (Bibliotheca Augustana):  Liber XIII. Caput II. [1] — constare
  11. ↑ 11.0 11.1 Franciscus Petrarca (Italice: Francesco Petrarca) - De viris illustribus. (Universitas Turicensis): Liber De Publio Cornelio Scipione Africano Maiore. 6: 10 — constare
  12. ↑ 12.0 12.1 Iordanus Brunus Nolanus (Italice: Giordano Bruno) - De somnii interpretatione (Universitas Turicensis): Sententia V..  — constare
  13. ↑ Ulco Cats Bussemaker, Aristotelis Physica. Aristotelis Naturalis Auscultatio Libri VIII, Firmin Didot, Paris 1854. (Universitas Turicensis): Liber IV, capitulum I, [3] — constare
Receptum de "https://la.wiktionary.org/w/index.php?title=constare&oldid=214687"