colligunt

E Victionario

Discretiva

colligunt dictio est in variis linguis:

Formae affines[+/-]

Latine[+/-]

Proprietates grammaticales[+/-]

Forma Persona Tempus Vox Modus Verbum
colligunt tertia pluralis praesens activa indicativus colligō (colligere)

Appellatio[+/-]

API: /ˈkol.ligunt/(classice)
Syllabificatio phonetica: col·li·gunt — morphologica: col-lig-unt

Loci[+/-]

M. Tullius Cicero
-106…-43
Vitruvius
ca. -80…-15
Lucius Annaeus Seneca
-3…+65
Quintus Curtius Rufus
fl. 50
C. Plinius Secundus
23-79
M. Fabius Quintilianus
ca. 35-100
Anicius Manlius Torquatus Severinus Boetius
ca. 480-525
Isidorus Hispalensis
560-636
Franciscus Petrarca
1304-1374
Iordanus Brunus Nolanus
1548-1600
antiq. class.class.class. III II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI

Latinitas Romana

class.  (45 a.C.n. / 709 a.u.)

  • Sunt autem alii philosophi, et hi quidem magni atque nobiles, qui deorum mente atque ratione omnem mundum administrari et regi censeant, neque vero id solum, sed etiam ab isdem hominum vitae consuli et provideri; nam et fruges et reliqua quae terra pariat et tempestates ac temporum varietates caelique mutationes, quibus omnia quae terra gignat maturata pubescant, a dis inmortalibus tribui generi humano putant, multaque quae dicentur in his libris colligunt, quae talia sunt ut ea ipsa dei inmortales ad usum hominum fabricati paene videantur. —De natura deorum Ciceronis [1][2]

class.  (ca. 30-22 a.C.n.)

  • Aer autem, qui ruit, trudens quocumque umorem per vim spiritus impetus et undas crescentes facit ventorum. A ventis autem quocumque feruntur umores conglobati ex fontibus et fluminibus et paludibus et pelago, cum tepores solis colligunt et exhauriunt et ita tollunt in altitudinem nubes. Deinde cum aeris unda nitentes, cum perventum ad montes, ab eorum offensa et procellis propter plenitatem et gravitatem liquescendo disparguntur et ita diffunditur in terras. —De architectura Vitruvii [3][2]

class.

  • Hoc sic colligunt: pelves, inquiunt, mille sereno die porte, omnes habebunt imagines solis; in singulis foliis dispone guttas, singulae habebunt imaginem solis. At contra ingens stagnum non amplius habebit quam unam imaginem. Quare? Quia omnis circumscripta levitas et circumdata suis finibus speculum est. —Naturales quaestiones Senecae [4][2]

saec. I.

  • Trecentis feminarum comitata processit atque, ut primum rex in conspectu fuit, equo ipsa desiluit duas lanceas dextera praeferens. Vestis non tota Amazonum corpori obducitur: nam laeva pars ad pectus est nuda, cetera deinde velantur. Nec tamen sinus vestis, quem nodo colligunt, infra genua descendit. Altera papilla intacta servatur, qua muliebris sexus liberos alant: aduritur dextera, ut arcus facilius intendant et tela vibrent. —Historiae Alexandri Magni Curtii Rufi [5][2]

saec. I.  (ca. 78 p.C.n.)

  • cetero spinae adnectitur, spina lumbis, ossea, sed tereti structura, per mediae foramina a cerebro medulla descendente. eandem esse ei naturam quam cerebro colligunt, quoniam praetenui eius membrana modo incisa statim expiretur. quibus longa crura, his longa et colla, item aquaticis quamvis brevia crura habentibus, simili modo uncos ungues. —Naturalis historia Plinii [6][2]

saec. I.  (ca. 90-96 p.C.n.)

  • Falsa quoque veris similia geometria ratione deprendit. Fit hoc et in numeris per quasdam quas pseudographias vocant, quibus pueri ludere solebamus. Sed alia maiora sunt. Nam quis non ita proponenti credat: «quorum locorum extremae lineae eandem mensuram colligunt, eorum spatium quoque quod iis lineis continetur par sit necesse est?» —Institutio oratoria Quintiliani [7][2]

Latinitas postclassica

saec. VI.

  • Si autem construere volumus, primum quidem scire oportet quoniam nullus vel pauci disputantium terminum syllogismo colligunt, sed omnes principium quod tale est accipiunt, ut qui circa geometriam, et numeros, et alias huiusmodi disciplinas. Deinde quoniam exacte quidem alterius est negotii assignare, et quid est terminus, et quomodo definire oportet. —Interpretatio topicorum Aristotelis Boetii [8][2]

Latinitas mediaevalis

saec. VII.

  • Porci marini, qui vulgo vocantur suilli, quia dum escam quaerunt, more suis terram sub aquis fodiunt. Circa guttur enim habent oris officium, et nisi rostrum arenis inmergunt, pastum non colligunt. —Etymologiarum libri XX Isidori Hispalensis [9][2]

Latinitas humanistica

saec. XIV.  (1354-1367 p.C.n.)

  • Duos quidem e cunctis mortalibus colligunt felices, in quibus opinatissimus est Quintus Metellus et apud scriptores rerum et vulgo etiam felix; sed huic tamen quamvis late iactatum felicitatis nomen in quibusdam exactioribus scriptis ereptum scio, iniuriis aliquando gravissimis et, quod dolorem ingeminat, vili ab auctore susceptis. —De remediis utriusque fortune Petrarcae [10][2]

Latinitas nova

saec. XVI.

  • In currus medio Incolumitatis simulacrum cum iis qui adstant Aesculapio. Ad currus latera duae sunt Nereides quae de aquis, et duae reliquae nymphae quae de montibus et fluminibus aliisque locis herbas et lapides colligunt. Currum sequuntur varia animantium genera, quae de humana specie ab illa producta putantur. —De imaginum compositione Iordani Bruni [11][2]

Fontes

  1. 1.0 1.1 Marcus Tullius Cicero - De natura deorum. (The Latin Library): Liber primus. 1 [4] — colligunt
  2. 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 2.10 Vicicitatio: colligunt.
  3. 3.0 3.1 De architectura libri decem Vitruvii, (F. Krohn, Lipsiae 1912). Bibliotheca Augustana. Liber octavus, 2. [2] — colligunt
  4. 4.0 4.1 Lucius Annaeus Seneca - Naturales quaestiones. (The Latin Library):  Tomus / Liber 1. 3, versus 6 — colligunt
  5. 5.0 5.1 Quintus Curtius Rufus - Historiae Alexandri Magni. (Bibliotheca Augustana), Liber VI. Capitulum V, [27] — colligunt
  6. 6.0 6.1 Gaius Plinius Secundus, Naturalis historiae libri XXXVII. (Teubner, Lipsiae 1892-1909). Bibliotheca Augustana: Liber undecimus, cap. 67, [178] — colligunt
  7. 7.0 7.1 Marcus Fabius Quintilianus, Institutionis oratoriae libri XII. (Teubner, Lipsiae MDCCCLIV). Liber primus, X. [39] — colligunt
  8. 8.0 8.1 Anicius Manlius Torquatus Severinus Boetius - Interpretatio topicorum Aristotelis. Patrologia Latina, J.-P. Migne. Parisiis 1847. (Universitas Turicensis):  Liber septimus.  Pagina 0990B.  Caput II.  De eadem definitione loci alii — colligunt
  9. 9.0 9.1 Isidorus Hispalensis - Etymologiarum libri XX. (Bibliotheca Augustana):  Liber XII. Caput VI. [12] — colligunt
  10. 10.0 10.1 Franciscus Petrarca (Italice: Francesco Petrarca) - De remediis utriusque fortune. (Universitas Turicensis): Liber I. 108: De felicitate — colligunt
  11. 11.0 11.1 Iordanus Brunus Nolanus (Italice: Giordano Bruno) - De imaginum compositione (Universitas Turicensis): Liber II. Cap. IX.  — colligunt