Jump to content

colligat

E Victionario

Discretiva

colligat dictio est in variis linguis:

Formae affines

[+/-]

Latine

[+/-]

Proprietates grammaticales

[+/-]
Forma Persona Tempus Vox Modus Verbum
colligat tertia singularis praesens activa indicativus colligō (colligāre)
colligat tertia singularis praesens activa coniunctivus colligō (colligere)

Appellatio pronuntiatusque

[+/-]
API: /ˈkol.ligat/(classice)
Syllabificatio phonetica: col·li·gat — morphologica: col-lig-at

Loci

[+/-]
Publius Vergilius Maro
-70…-19		P. Ovidius Naso -42…+18Aulus Cornelius Celsus
ca. -25…+50		Lucius Annaeus Seneca
-3…+65		L. Iunius Moderatus Columella
ca. 4-70		C. Plinius Secundus
23-79		Marcus Valerius Martialis
40-103		Plinius minor
61-113		Decimus Iunius Iuvenalis
100-128		Caelius Aurelianus
fl.400		Anicius Manlius Torquatus Severinus Boetius
ca. 480-525		Hildegardis Bingensis
1098-1179
class.class.class.class.IIIIIIVVIXII

Latinitas Romana

class. (ca. 42-39 a.C.n.)

  • Causando nostros in longum ducis amores.
et nunc omne tibi stratum silet aequor, et omnes,
aspice, ventosi ceciderunt murmuris aurae.
hinc adeo media est nobis via; namque sepulcrum
incipit apparere Bianoris. hic, ubi densas
agricolae stringunt frondis, hic, Moeri, canamus;
hic haedos depone, tamen veniemus in urbem.
aut, si nox pluviam ne colligat ante, veremur,
cantantes licet usque, minus via laedit, eamus:
cantantes ut eamus, ego hoc te fasce levabo. —Eclogae vel bucolica P. Vergilii Maronis [1][2]

class.  (post 1 a.C.n.)

  • dum novus errat amor, vires sibi colligat usu:
si bene nutrieris, tempore firmus erit.
quem taurum metuis, vitulum mulcere solebas:
sub qua nunc recubas arbore, virga fuit:
nascitur exiguus, sed opes adquirit eundo,
quaque venit, multas accipit amnis aquas. —Ars amatoria Ovidii Nasonis [3]

class.  (ca. 30 p.C.n.)

  • Non quicquid autem intentionem animi et prudentiam exigit protinus faciendum est, cum praecipua in hoc ars sit, quae non annos numeret, neque conceptionem solam videat, sed vires aestimet, et eo colligat, possit necne superesse, quod vel puerum vel senem vel in una muliere duo corpora simul sustineat. —De Medicina Celsi [4][2]

class.

  • Vult nos ab ebrietate deterrere Zenon, vir maximus, huius sectae fortissimae ac sanctissimae conditor. Audi ergo, quemadmodum colligat virum bonum non futurum ebrium: “ebrio secretum sermonem nemo committit; viro autem bono committit; ergo vir bonus ebrius non erit.” —Ad Lucilium epistulae morales Senecae [5][2]

saec. I.

  • Sed antiquissimum est, cum quis nessotrophion constituere volet, ut praedictarum avium circa paludes, in quibus plerumque fetant, ova colligat, et cohortalibus gallinis subiciat. Sic enim excussi educatique pulli deponunt ingenia silvestria, clausique vivariis haud dubitanter progenerant. —De re rustica L. Iunii Moderati Columellae [6][2]

saec. I.  (ca. 78 p.C.n.)

  • nam cum CCCLX et fere sex partibus orbis solis ex circuitu eius patere appareat circulum, per quem meat, semperque dimetiens tertiam partem ambitus et tertiae paulo minus septimam colligat, apparet dempta eius dimidia, quoniam terra centralis interveniat, sextam fere partem huius inmensi spatii, quod circa terram circuli solaris animo conprehenditur, inesse altitudinis spatio, lunae vero duodecimam, quoniam tanto breviore quam sol ambitu currit. —Naturalis historia Plinii [7][2]

saec. I.

  • Sordida si flavo fuerit tibi pulvere vestis,
Colligat hunc tenui verbere cauda levis. —Apophoreta M. Valerii Martialis [8][2]

saec. I.

  • Vides quot versibus Homerus, quot Vergilius arma hic Aeneae Achillis ille describat; brevis tamen uterque est quia facit quod instituit. Vides ut Aratus minutissima etiam sidera consectetur et colligat; modum tamen servat. Non enim excursus hic eius, sed opus ipsum est. —Epistulae Plini minoris [9][2]

Latinitas postclassica

saec. II.

  • ‹quidnam igitur censes? conciditur?› ‹absit ab illo
dedecus hoc› Montanus ait, ‹testa alta paretur
quae tenui muro spatiosum colligat orbem.
debetur magnus patinae subitusque Prometheus.
argillam atque rotam citius properate, sed ex hoc
tempore iam, Caesar, figuli tua castra sequantur.› —Saturae D. Iuni Iuvenalis [10][2]

saec. V.

  • Purgatio vero dicta est eo quod superhabundantem sanguinem corporis mense uno colligat et excludat et sic corpus purget. hoc officium nature Soranus diffinit sanguinem vel liquorem naturaliter statutis temporibus defluentem per matricem et ex feminino sinu aliquando. —Gynaeciorum Sorani e graeco versorum et retractatorum quae exstant Caelii Aureliani [11][2]

saec. VI.

  • Nam si sine impossibili quidem syllogismo colligat, minime fiet ut dubitent; at quando per impossibile syllogizant (nisi valde manifestum sit falsum esse), non impossibile dicunt esse, quare non fit interrogantibus quod volunt. Oportet autem proponere quaecunque in pluribus quidem sic se habent. —Interpretatio topicorum Aristotelis Boetii [12][2]

Latinitas mediaevalis

saec. XII.

  • Mugga calida est. Et si quis profundam scabiem in capite suo habet, muggam in aliquod vasculum colligat, et cum stramine superius incendat, et in purgatum locum super vivos carbones ponat, ut simul cum carbonibus in cineres vertatur; deinde ex eisdem cineribus lixiviam paret, et caput suum ubi scabies vel pravae maculae in corpore sunt cum illa lavet et saepe hoc faciat, et sanabitur. —Subtilitates diversarum naturarum creaturum Hildegardis [13][2]

Fontes

  1. ↑ 1.0 1.1 Publius Vergilius Maro - Eclogae vel bucolica. (Bibliotheca Augustana): Ecloga nona. Lycidas. Versus 63  — colligat
  2. ↑ 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 2.10 2.11 Vicicitatio: colligat.
  3. ↑ Publius Ovidius Naso - Ars amatoria. (Bibliotheca Augustana): Liber secundus, versus 339 — colligat
  4. ↑ 4.0 4.1 Aulus Cornelius Celsus, De Medicina - Libri Octo. (Teubner, Lipsiae MDCCCLIX). Liber secundus, X. [4] — colligat
  5. ↑ 5.0 5.1 Lucius Annaeus Seneca - Ad Lucilium epistulae morales. (The Latin Library):  Tomus / Liber 1. 1, versus 1 — colligat
  6. ↑ 6.0 6.1 Lucius Iunius Moderatus Columella - De re rustica - Libri XII. ed. V. Lundström. Anno 1902-1917. (apud Vicifons): Liber octavus. Caput XV. [7]  — colligat
  7. ↑ 7.0 7.1 Gaius Plinius Secundus, Naturalis historiae libri XXXVII. (Teubner, Lipsiae 1892-1909). Bibliotheca Augustana: Liber secundus, cap. 21, [86] — colligat
  8. ↑ 8.0 8.1 Marcus Valerius Martialis - Apophoreta (Epigrammata liber XIV). (Bibliotheca Augustana): Liber quartus decimus. LXVIII Muscarium bubulum, versus 2 — colligat
  9. ↑ 9.0 9.1 Gaius Plinius Caecilius Secundus - Epistularum libri decem. (Bibliotheca Augustana): Liber quintus, Epistula 6, [43] — colligat
  10. ↑ 10.0 10.1 Decimus Iunius Iuvenalis, Saturae. (Ed. brevique adnotatione critica instr. W. V. Clausen, Oxford 1959). Satura IV, versus 132 — colligat
  11. ↑ 11.0 11.1 Caelius Aurelianus, Gynaeciorum Sorani e graeco versorum et retractatorum quae exstant (Gynaecia from a thirteenth century manuscript; ed. Miriam F. Drabkin et Israel E. Drabkin. - Baltimore : The J. Hopkins Press, 1951). Liber primus, caput 23 — colligat
  12. ↑ 12.0 12.1 Anicius Manlius Torquatus Severinus Boetius - Interpretatio topicorum Aristotelis. Patrologia Latina, J.-P. Migne. Parisiis 1847. (Universitas Turicensis):  Liber octavus.  Pagina 0997D.  Caput II.  Pro instructione respondentis loci alii — colligat
  13. ↑ 13.0 13.1 Hildegardis Bingensis - Subtilitates diversarum naturarum creaturum. Patrologia Latina, J.-P. Migne. Parisiis 1882, Tomus CXCVII. (Universitas Turicensis): Liber sextus. Cap. LXVII. - De mugga. Pagina 1310C — colligat
Receptum de "https://la.wiktionary.org/w/index.php?title=colligat&oldid=217568"