Ciceronis

Discretiva

Ciceronis dictio est in variis linguis:

Formae affines

Latine

Proprietates grammaticales

Forma	Modus flexurae	originis
Cicerōnis	casus genitivus singularis	substantivi Cicerō

Appellatio

API: /kikeˈroːnis/

(classice)

Syllabificatio phonetica: Ci·ce·rō·nis — morphologica: Ciceron-is

Loci

Velleius Paterculus ca. -20/+35

Lucius Annaeus Seneca -3/+65

Petronius Arbiter ca. 14-66

C. Plinius Secundus 23-79

Aulus Gellius ca. 130-170

Aurelius Augustinus Hipponensis 354-430

Franciscus Petrarca 1304-1374

antiq.

class.

class.

I

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

XIII

XIV

XV

XVI

XVII

XVIII

XIX

XX

XXI

Latinitas Romana

class.

• Cum aedificaret domum in Palatio, in eo loco ubi est quae quondam Ciceronis, mox Censorini fuit, nunc Statilii Sisennae est, promitteretque ei architectus ita se eam aedificaturum ut libera a conspectu immunisque ab omnibus arbitris esset neque quisquam in eam despicere posset ‘tu vero,’ inquit, ‘si quid in te artis est, ita compone domum meam ut, quidquid agam, ab omnibus perspici possit.’ —Historiae Romanae Vellei

class.

• Hoc apud Caecinam invenio, facundum virum et qui habuisset aliquando in eloquentia nomen, nisi illum Ciceronis umbra pressisset. —Naturales quaestiones Senecae

saec. I.

• Interdum subducta foro det pagina cursum,

et fortuna sonet celeri distincta meatu.

Dent epulas et bella truci memorata canore,

grandiaque indomiti Ciceronis verba minentur.

Hi animum succinge bonis: sic flumine largo

plenus Pierio defundes pectore verba. —Satyricon T. Petronii Arbitri

saec. I.

• Et ex feminis Livia Rutili LXXXXVII annos excessit, Statilia Claudio principe ex nobili domo LXXXXVIIII, Terentia Ciceronis CIII, Clodia Ofili CXV, haec quidem etiam enixa quindeciens. Lucceia mima C annis in scaena pronuntiavit. —Naturalis historia Plinii

saec. I.

• Nam ut orantem pro capite sollicitudo deceat et cura et omnes ad amplificandam orationem quasi machinae, ita in parvis rebus iudiciisque vana sint eadem, rideaturque merito qui apud disceptatorem de re levissima sedens dicturus utatur illa Ciceronis confessione, non modo se animo commoveri, sed etiam corpore ipso perhorrescere. —Institutio oratoria Quintiliani

Latinitas postclassica

saec. II.

• Legimus librum M. Ciceronis, qui inscriptus est orator. In eo libro Cicero, cum dixisset verba haec ‘aufugio’ et ‘aufero’ composita quidem esse ex praepositione ‘ab’ et ex verbis ‘fugio’ et ‘fero’, sed eam praepositionem, quo fieret vox pronuntiatu audituque lenior, versam mutatamque esse in ‘au’ syllabam coeptumque esse dici ‘aufugio’ et ‘aufero’ pro ‘abfugio’ et ‘abfero’, cum haec, inquam, ita dixisset, tum postea ibidem super eadem particula ita scripsit: ‘Haec’ inquit ‘praepositio praeter haec duo verba nullo alio in verbo reperietur.’ —Noctes Atticae A. Gellii

saec. IV.

• Ego ab usque undevigesimo anno aetatis meae, postquam in schola rhetoris librum illum Ciceronis, qui Hortensius vocatur, accepi, tanto amore philosophiae succensus sum, ut statim ad eam me transferre meditarer. —De beata vita Augustini

Latinitas humanistica

saec. XIV.

• Cogita quam optabilis, quanque incomparabilis sit libertas, et consilium Ciceronis amplectere, qui uxorem vivacissimam, et adversus quam frustra mortis auxilium expectandum esset, dum repudio dimisisset, hortantibus amicis ut aliam duceret, non posse simul se uxori et sapientie studio dare operam respondit. —De remediis utriusque fortune Petrarcae