Jump to content

vinco

E Victionario

Appellatio pronuntiatusque

[+/-]
API: /ˈwinkoː/, [ˈwɪŋkoː](classice)
Syllabificatio phonetica: vin·cō — morphologica: vinc-o

Verbum temporale

[+/-]

vinc|ō, -ere, vīcī, victum [1][2][3][4][5]

  1. (Intrans.) in certamine superior esse.
  2. (Trans.) aliquem superare.

Coniugatio

[+/-]

Verbum finitum

­
Thema Vox activa
vinc- Tempus praesens imperfectum futurum
Persona indicativ. coniunct. imperat. indicativ. coniunct. indicativ. imperat.
I. sing. vincō vincam   vincēbam vincerem vincam  
II. sing. vincis vincās vince! vincēbās vincerēs vincēs vincitō!
III. sing. vincit vincat   vincēbat vinceret vincet vincitō!
I. plur. vincimus vincāmus   vincēbāmus vincerēmus vincēmus  
II. plur. vincitis vincātis vincite! vincēbātis vincerētis vincētis vincitōte!
III. plur. vincunt vincant   vincēbant vincerent vincent vincuntō!
Thema Vox passiva
vinc- Tempus praesens imperfectum futurum
Persona indicativ. coniunct. imperat. indicativ. coniunct. indicativ. imperat.
I. sing. vincor vincar   vincēbar vincerer vincar  
II. sing. vinceris vincāris vincere! vincēbāris vincerēris vincēris vincitor!
III. sing. vincitur vincātur   vincēbātur vincerētur vincētur vincitor!
I. plur. vincimur vincāmur   vincēbāmur vincerēmur vincēmur  
II. plur. vinciminī vincāminī vinciminī! vincēbāminī vincerēminī vincēminī
III. plur. vincuntur vincantur   vincēbantur vincerentur vincentur vincuntor!
Thema Vox activa
vīc- Tempus perfectum plusquam perfectum futurum
exactum
Persona indicativ. coniunct. indicativ. coniunct.
I. sing. vīcī vīcerim vīceram vīcissem vīcerō
II. sing. vīcistī vīceris vīcerās vīcissēs vīceris
III. sing. vīcit vīcerit vīcerat vīcisset vīcerit
I. plur. vīcimus vīcerimus vīcerāmus vīcissēmus vīcerimus
II. plur. vīcistis vīceritis vīcerātis vīcissētis vīceritis
III. plur. vīcērunt vīcerint vīcerant vīcissent vīcerint

Verbum infinitum

Modus infinitivus participium
Tempus praesens perfectum futurum praesens perfectum futurum
Vox
activa
vincere vīcisse victūrum,
-am, -um esse
vincēns   victūrus,
-a, -um­
Vox
passiva
vincī victum,
-am, -um esse
victum īrī   victus,
-a, -um
 

Gerundium Gerundivum Supinum
vincendī vincendus, -a, -um victum victū

Dictiones derivatae

[+/-]

Composita

Translationes

[+/-]
In certamine superior essedilatare ▼
In certamine superior essecollabi ▲
Aliquem superaredilatare ▼
Aliquem superarecollabi ▲

Loci

[+/-]
T. Lucretius Carus
–95…–55
P. Ovidius Naso
ca. 2-8
M. Fabius Quintilianus
ca. 35-100
Aulus Gellius
ca. 130-170
Hildegardis Bingensis
1098-1179
Franciscus Petrarca
1304-1374
antiq. class. I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI

Latinitas Romana

[+/-]

antiq.

  • denique nos ipsi caecis quaecumque tenebris
tangimus, haud ullo sentimus tincta colore.
Quod quoniam vinco fieri, nunc esse docebo.
omnis enim color omnino mutatur in omnis;
quod facere haud ullo debent primordia pacto;
immutabile enim quiddam superare necessest,
ne res ad nihilum redigantur funditus omnes;
nam quod cumque suis mutatum finibus exit,
continuo hoc mors est illius quod fuit ante. —De rerum natura Lucretii [6][7]

class.

  • corporibus gelidis incumbit et ordine nullo
oscula dispensat natos suprema per omnes;
a quibus ad caelum liventia bracchia tollens
‘pascere, crudelis, nostro, Latona, dolore,
pascere’ ait ‘satiaque meo tua pectora luctu,
dum pars nostra iacet, et dum per funera septem
efferor. exsulta, victrixque inimica triumpha!
cur autem victrix? miserae mihi plura supersunt,
quam tibi felici: post tot quoque funera vinco!’ —Metamorphoses Ovidii Nasonis [8][7]

saec. I.

  • Vel cum duo ponentur inter se contraria, quorum tenuisse utrumlibet sufficiat, quale Ciceronis est, Unum quidem certe, nemo erit tam inimicus Cluentio, qui mihi non concedat; si constet corruptum illud esse indicium, aut ab Habito aut ab Oppianico esse corruptum; si doceo non ab Habito, vinco ab Oppianico; si ostendo ab Oppianico, purgo Habitum. —Institutio oratoria Quintiliani [9][7]

Latinitas postclassica

[+/-]

saec. II.

  • Sed maius mihi in ista victoria prolubium est, cum te non in causa tantum, sed in argumento quoque isto vinco. —Noctes Atticae A. Gellii [10][7]

Latinitas mediaevalis

[+/-]

saec. XII.

  • Sub pedibus autem eius iacebat quasi leo hians ore, lingua extensa ex ore eius, et etiam velut quidam homines, quorum alii tubis resonabant, alii quibusdam instrumentis ludicris ioculariter concrepabant, et alii diversis ludis ludebant: quos imago illa simul et ipsum leonem pedibus suis conculcans, hasta quam dextera tenebat acriter transfodiebat, et dixit: Vinco fortem diabolum et te odium et invidiam, atque te, o spurcitia, cum ludentibus fallaci deceptione. —Scivias Hildegardis sive libri visionum ac revelationum Hildegardis [11][7]

Latinitas humanistica

[+/-]

saec. XIV.

  • Isti quidem Arsacide, quorum nonnullis me benificiis obnoxium non nego, vel Babilone vel in Parthia saltem retinere moliuntur; obluctor et adhuc finis in dubio est; si vinco, non ante revertentem audies quam reversum; si vincor — quod nonnisi negandi verecundia puto posse contingere — tamen extra Semirameos muros ero. —Epistole familiares Petrarcae [12][7]

Fontes

  1. 1.0 1.1 Aegidius [Egidio] Forcellini, Lexicon Totius Latinitatis (Editio Quarta: Bononiae, Patavii) Tom. IV (R-S) / Tom. IV (T-Z), p. 994 — “VINCO, vincis, vīci, victum, vincere, a. 3.”
  2. 2.0 2.1 Freund, Wilhelm (1806-1894). Grand dictionnaire de la langue latine … (Editio Prima: Paris, 1883-1929) Tom. III, p. 584 — “vinco, vīci, victum, 3. v. a.”
  3. 3.0 3.1 Karl Ernst Georges, Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch (Hannover 1913/1918) — vinco, vīcī, victum, ere (gotisch weihan, ahd. wīgan, kämpfen) (tom. 2, p. 3492)
  4. 4.0 4.1 Langenscheidt, Online-Wörterbuch (Lexicon Latinum et Germanicum)vincere
  5. 5.0 5.1 Olivetti, Dizionario Latino (Lexicon Latinum et Italicum)vinco
  6. 6.0 6.1 Titus Lucretius Carus - De rerum natura libri sex. (Teubner, Lipsiae MCMLXIX). Liber secundus, versus 748 — vinco
  7. 7.0 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 Vicicitatio: vinco.
  8. 8.0 8.1 Publius Ovidius Naso - Metamorphoseon libri XV. (Bibliotheca Augustana): Liber sextus, Niobe, versus 285 — vinco
  9. 9.0 9.1 Marcus Fabius Quintilianus, Institutionis oratoriae libri XII. (Teubner, Lipsiae MDCCCLIV). Liber quintus, X. [68] — vinco
  10. 10.0 10.1 Aulus Gellius, Noctes Atticae libri viginti. (Peter K. Marshall, Oxonii MCMLXVIII). Liber quintus. Capitulum X, [12] — vinco
  11. 11.0 11.1 Hildegardis Bingensis - Scivias Hildegardis sive libri visionum ac revelationum. Patrologia Latina, J.-P. Migne. Parisiis 1882, Tomus CXCVII. (Universitas Turicensis): Liber tertius. Visio tertia  — vinco
  12. 12.0 12.1 Franciscus Petrarca (Italice: Francesco Petrarca) - Epistole familiares. (Universitas Turicensis): Liber XII. 11: [8] — vinco