plumbo

E Victionario
Jump to navigation Jump to search

Latine[+/-]

Appellatio[+/-]

API: /ˈplumboː/(classice)
Syllabificatio phonetica: plum·bō — morphologica: plumb-o

Notatio[+/-]

← Latine: plumbum

Verbum transitivum[+/-]

plumb|ō, -āre, -āvī, -ātum

  1. Plumbo ferruminare.
  2. E plumbo aliquid facere.

Coniugatio[+/-]

Verbum finitum

­
Thema Vox activa
plumb- Tempus praesens imperfectum futurum
Persona indicativ. coniunct. imperat. indicativ. coniunct. indicativ. imperat.
I. sing. plumbō plumbem   plumbābam plumbārem plumbābō  
II. sing. plumbās plumbēs plumbā! plumbābās plumbārēs plumbābis plumbātō!
III. sing. plumbat plumbet   plumbābat plumbāret plumbābit plumbātō!
I. plur. plumbāmus plumbēmus   plumbābāmus plumbārēmus plumbābimus  
II. plur. plumbātis plumbētis plumbāte! plumbābātis plumbārētis plumbābitis plumbātōte!
III. plur. plumbant plumbent   plumbābant plumbārent plumbābunt plumbantō!
Thema Vox passiva
plumb- Tempus praesens imperfectum futurum
Persona indicativ. coniunct. imperat. indicativ. coniunct. indicativ. imperat.
I. sing. plumbor plumber   plumbābar plumbārer plumbābor  
II. sing. plumbāris plumbēris plumbāre! plumbābāris plumbārēris plumbāberis plumbātor!
III. sing. plumbātur plumbētur   plumbābātur plumbārētur plumbābitur plumbātor!
I. plur. plumbāmur plumbēmur   plumbābāmur plumbārēmur plumbābimur  
II. plur. plumbāminī plumbēminī plumbāminī! plumbābāminī plumbārēminī plumbābiminī —
III. plur. plumbantur plumbentur   plumbābantur plumbārentur plumbābuntur plumbantor!
Thema Vox activa
plumbāv- Tempus perfectum plusquam perfectum futurum
exactum
Persona indicativ. coniunct. indicativ. coniunct.
I. sing. plumbāvī plumbāverim plumbāveram plumbāvissem plumbāverō
II. sing. plumbāvistī plumbāveris plumbāverās plumbāvissēs plumbāveris
III. sing. plumbāvit plumbāverit plumbāverat plumbāvisset plumbāverit
I. plur. plumbāvimus plumbāverimus plumbāverāmus plumbāvissēmus plumbāverimus
II. plur. plumbāvistis plumbāveritis plumbāverātis plumbāvissētis plumbāveritis
III. plur. plumbāvērunt plumbāverint plumbāverant plumbāvissent plumbāverint

Verbum infinitum

Modus infinitivus participium
Tempus praesens perfectum futurum praesens perfectum futurum
Vox
activa 		plumbāre plumbāvisse plumbātūrum,
-am, -um esse 		plumbāns   plumbātūrus,
-a, -um­
Vox
passiva 		plumbārī plumbātum,
-am, -um esse 		plumbātum īrī   plumbātus,
-a, -um 		 
Gerundium Gerundivum Supinum
plumbandī plumbandus, -a, -um plumbātum plumbātū

Dictiones collatae[+/-]

Composita

Dictiones derivatae[+/-]

Composita

Translationes[+/-]

Plumbo ferruminaredilatare ▼
Plumbo ferruminarecollabi ▲

Discretiva

plumbo dictio est in variis linguis:

Formae affines[+/-]

Latine[+/-]

plumbō[+/-]

Proprietates grammaticales[+/-]
Forma Modus flexurae originis
plumbō casus dativus singularis substantivi plumbum
plumbō casus ablativus singularis substantivi plumbum
Appellatio[+/-]
API: /ˈplumboː/(classice)
Syllabificatio phonetica: plum·bō — morphologica: plumb-o

Loci[+/-]

M. Tullius Cicero
-106…-43		T. Lucretius Carus
–95…–55		Gaius Valerius Catullus -87…-54Vitruvius ca. -30/-22 Lucius Annaeus Seneca -3/+65C. Plinius Secundus 23-79 Decimus Iunius Iuvenalis
100-128P. Cornelius Tacitus
ca. 116 		Isidorus Hispalensis
560-636 		Franciscus Petrarca
1304-1374 		Iordanus Brunus Nolanus
1548-1600 		Ulco Cats Bussemaker
1810–1865
antiq. class.class.class.class. II II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI

Latinitas Romana

class.

  • Sed quamquam sapientibus conscientia ipsa factorum egregiorum amplissimum virtutis est praemium, tamen illa divina virtus non statuas plumbo inhaerentes nec triumphos arescentibus laureis, sed stabiliora quaedam et viridiora praemiorum genera desiderat. —De republica Ciceronis [1][2]

class.

  • denique res auro non aurum copulat una,
aerique aes plumbo fit uti iungatur ab albo?
cetera iam quam multa licet reperire! quid ergo?
nec tibi tam longis opus est ambagibus usquam
nec me tam multam hic operam consumere par est,
sed breviter paucis praestat comprendere multa. —De rerum natura Lucretii

[3] class.

  • puto esse ego illi milia aut decem aut plura
perscripta, nec sic, ut fit, in palimpseston
relata: cartae regiae, novei libri,
novei umbilici, lora rubra membranae,
derecta plumbo et pumice omnia aequata. —Carmina Catulli [4][2]

class.

  • Quodsi qui noluerit in id vitium incidere, medio cavo servato secundum orthostatas intrinsecus ex rubro saxo quadrato aut ex testa aut ex silicibus ordinariis struat bipedales parietes, et cum his ansis ferreis et plumbo frontes vinctae sint. —De architectura Vitruvii [5][2]

saec. I.

  • Propone nunc tibi omnia genera vocum, quae in odium possunt aures adducere: cum fortiores exercentur et manus plumbo graves iactant, cum aut laborant aut laborantem imitantur, gemitus audio, quotiens retentum spiritum remiserunt, sibilos et acerbissimas respirationes; cum in aliquem inertem et hac plebeia unctione contentum incidi, audio crepitum inlisae manus umeris, quae prout plana pervenit aut concava, ita sonum mutat. —Ad Lucilium epistulae morales Senecae [6][2]

saec. I.

  • tradunt et praecordiis necessarium hunc sucum, quando φθειρίασιν cordi intus inhaerentem non alio potuisse depelli conpertum sit in Aegypto, regibus corpora mortuorum ad scrutandos morbos insecantibus. atque, ut est Graeca vanitas, fertur in templo Apollinis Delphis adeo ceteris cibis praelatus raphanus, ut ex auro dicaretur, beta ex argento, rapum e plumbo. —Naturalis historia Plinii [7]

Latinitas postclassica

saec. II.

  • Tantis parta malis cura maiore metuque
servantur: misera est magni custodia census.
dispositis praedives amis vigilare cohortem
servorum noctu Licinus iubet, attonitus pro
electro signisque suis Phrygiaque columna
atque ebore et lata testudine. dolia nudi
non ardent Cynici; si fregeris, altera fiet
cras domus atque eadem plumbo commissa manebit. —Saturae D. Iuni Iuvenalis [8][2]

saec. II.

  • nec multum erat progressa navis, duobus e numero familiarium Agrippinam comitantibus, ex quis Crepereius Gallus haud procul gubernaculis adstabat, Acerronia super pedes cubitantis reclinis paenitentiam filii et reciperatam matris gratiam per gaudium memorabat, cum dato signo ruere tectum loci multo plumbo grave, pressusque Crepereius et statim exanimatus est: Agrippina et Acerronia eminentibus lecti parietibus ac forte validioribus quam ut oneri cederent protectae sunt. —Annales P. Cornelii Taciti [9][2]

Latinitas mediaevalis

saec. VII.

  • Falarica est telum ingens torno factum, habens ferrum cubitale et rotunditatem de plumbo in modum sphaerae. In ipsa summitate dicitur etiam et ignem habere adfixum. —Etymologiarum libri XX Isidori Hispalensis [10]

Latinitas humanistica

saec. XIV.

  • Siquidem post annos circiter quingentos, sub tempus belli macedonici, in agro Petilii scribe qui ad Ianiculum erat, agricola cui Terrentio nomen fuit sulcum moliente profundius, inverte sunt arce due lapidee plumbo operte; quarum altera sepulcrum regis erat, in altera libri regis latini septem et totidem greci alternis candelarum fascibus impliciti, illi quidem de iure pontificio, hi autem de sapientia conscripti. —De viris illustribus Petrarcae [11][2]

Latinitas nova

saec. XVI.

  • Anima metallorum spiritum terreum in cupro et ferro, maiori ex parte, praedominantem habet, aqueum magis in stanno atque plumbo, aereum in aere et in argento, aethereum in unico auro. —De monade numero et figura Iordani Bruni [12][2]

saec. XIX.

  • Nam grave et durum, videntur esse densa: et contraria videntur esse rara, nempe leve et molle; discordant autem grave et durum in ferro et plumbo. —Aristotelis Physica Bussemakeri [13][2]

Fontes

  1. ↑ 1.0 1.1 Marcus Tullius Cicero - De republica. (The Latin Library): Liber sextus. VIII [8] — plumbo
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 Vicicitatio: plumbo.
  3. ↑ Titus Lucretius Carus - De rerum natura libri sex. (Teubner, Lipsiae MCMLXIX). Liber sextus, versus 1079 — plumbo
  4. ↑ 4.0 4.1 Gaius Valerius Catullus, Carmina. 22. ad Varum, versus 8 — plumbo (Bibliotheca Augustana)
  5. ↑ 5.0 5.1 De architectura libri decem Vitruvii, (F. Krohn, Lipsiae 1912). Bibliotheca Augustana. Liber secundus, 8. [4] — plumbo
  6. ↑ 6.0 6.1 Lucius Annaeus Seneca - Ad Lucilium epistulae morales. (The Latin Library):  Tomus / Liber 6. 56, versus 1 — plumbo
  7. ↑ Gaius Plinius Secundus, Naturalis historiae libri XXXVII. (Teubner, Lipsiae 1892-1909). Bibliotheca Augustana: Liber XIX, cap. 26, [86] — plumbo
  8. ↑ 8.0 8.1 Decimus Iunius Iuvenalis, Saturae. (Ed. brevique adnotatione critica instr. W. V. Clausen, Oxford 1959). Satura XIV, versus 310 — plumbo
  9. ↑ 9.0 9.1 Publius Cornelius Tacitus - Annales sive ab excessu divi Augusti libri XVI. (The Latin Library): Liber XIV. [5] — plumbo
  10. ↑ Isidorus Hispalensis - Etymologiarum libri XX. (Bibliotheca Augustana):  Liber XVIII. Caput VII. [8] — plumbo
  11. ↑ 11.0 11.1 Franciscus Petrarca (Italice: Francesco Petrarca) - De viris illustribus. (Universitas Turicensis):  De Numa Pompilio Secundo Romanorum rege: [15] — plumbo
  12. ↑ 12.0 12.1 Iordanus Brunus Nolanus (Italice: Giordano Bruno) - De monade numero et figura (Universitas Turicensis): Cap. V.  — plumbo
  13. ↑ 13.0 13.1 Ulco Cats Bussemaker, Aristotelis Physica. Aristotelis Naturalis Auscultatio Libri VIII, Firmin Didot, Paris 1854. (Universitas Turicensis): Liber IV, capitulum IX, [7] — plumbo
Receptum de "https://la.wiktionary.org/w/index.php?title=plumbo&oldid=214509"