artificem

Discretiva

artificem dictio est in variis linguis:

Formae affines

Latine

Proprietates grammaticales

Forma	Modus flexurae	originis
artificem	casus accusativus singularis	substantivi artifex
artificem	casus accusativus singularis · genus femininum	adiectivi artifex
artificem	casus accusativus singularis · genus masculinum	adiectivi artifex

Appellatio pronuntiatusque

API: /arˈti.fi.kem/

(classice)

Syllabificatio phonetica: ar·ti·fi·cem — morphologica: arti-fic-em

Loci

M. Tullius Cicero -106…-43

Vitruvius ca. -80…-15

P. Ovidius Naso -42…+18

Lucius Annaeus Seneca –3…+65

C. Plinius Secundus 23–79

Apuleius ca. 125-170

antiq.

class.

class.

class.

class.

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

XIII

XIV

XV

XVI

XVII

XVIII

XIX

XX

XXI

Latinitas Romana

class.  (56 a.C.n. / 698 a.u.)

• Quod mihi de nostro statu, de Milonis familiaritate, de levitate et imbecillitate Clodii gratularis, minime miramur te tuis ut egregium  artificem  praeclaris operibus laetari: quamquam est incredibilis hominum perversitas — graviore enim verbo uti non libet —, qui nos, quos favendo in communi causa retinere potuerunt, invidendo abalienarunt; —Epistolae ad Familiares Ciceronis

class.  (ca. 30–22 a.C.n.)

• Cum in omnibus enim rebus, tum maxime etiam in architectura haec duo insunt: quod significatur et quod significat. Significatur proposita res, de qua dicitur; hanc autem significat demonstratio rationibus doctrinarum explicata. Quare videtur utraque parte exercitatus esse debere, qui se architectum profiteatur. Itaque eum etiam ingeniosum oportet esse et ad disciplinam docilem; neque enim ingenium sine disciplina aut disciplina sine ingenio perfectum  artificem  potest efficere. —De architectura Vitruvii

class.  (post 1 a.C.n.)

• Si quis in hoc artem populo non novit amandi,

hoc legat et lecto carmine doctus amet.

arte citae veloque rates remoque moventur,

arte leves currus: arte regendus amor.

curribus Automedon lentisque erat aptus habenis,

Tiphys in Haemonia puppe magister erat:

me Venus  artificem  tenero praefecit Amori;

Tiphys et Automedon dicar Amoris ego. —Ars amatoria Ovidii Nasonis

class.

• Omnis ars naturae imitatio est; itaque quod de universo dicebam ad haec transfer quae ab homine facienda sunt. Statua et materiam habuit quae pateretur  artificem , et  artificem  qui materiae daret faciem; ergo in statua materia aes fuit, causa opifex. Eadem condicio rerum omnium est: ex eo constant quod fit, et ex eo quod facit. —Ad Lucilium epistulae morales Senecae

saec. I.  (ca. 78 p.C.n.)

• quid enim miretur quisque in hoc primum, inventorem an inventum,  artificem  an auctorem, ausum aliquem hoc excogitare an suscipere an iubere? super omnia erit populi sedere ausi furor tam infida instabilique sede. en hic est ille terrarum victor et totius domitor orbis, qui gentes, regna diribet, iura exteris mittit, deorum quaedam immortalium generi humano portio, in machina pendens et ad periculum suum plaudens! —Naturalis historia Plinii

Latinitas postclassica

saec. II.  (ca. 158 p.C.n.)

• Occulta fuisse fabricatio sigilli quod dicitis qui potest, cuius vos adeo  artificem  non ignorastis, ut ei praesto adesset denuntiaveritis? En adest Cornelius Saturninus artifex, vir inter suos et arte laudatus et moribus comprobatus, qui tibi, Maxime, paulo ante diligenter sciscitanti omnem ordinem gestae rei summa cum fide et veritate percensuit: —Apologia sive Pro se de magia liber Apulei