Centauros

Discretiva

Centauros dictio est in variis linguis:

Formae affines

Latine

Proprietates grammaticales

Forma	Modus flexurae	originis
Centaurōs	casus accusativus pluralis	substantivi Centaurus

Appellatio pronuntiatusque

API: /kenˈtau̯.roːs/

(classice)

Syllabificatio phonetica: Cen·tau·rōs — morphologica: Centaur-os

Loci

T. Lucretius Carus –95…–55

M. Tullius Cicero -106…-43

Publius Vergilius Maro -70…-19

P. Ovidius Naso -42…+18

C. Plinius Secundus 23-79

Marcus Valerius Martialis 40-103

Anicius Manlius Torquatus Severinus Boetius ca. 480-525

Isidorus Hispalensis 560-636

Franciscus Petrarca 1304-1374

antiq.

class.

class.

class.

class.

I

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

XIII

XIV

XV

XVI

XVII

XVIII

XIX

XX

XXI

Latinitas Romana

class.

• Centauros itaque et Scyllarum membra videmus

Cerbereasque canum facies simulacraque eorum

quorum morte obita tellus amplectitur ossa;

omnigenus quoniam passim simulacra feruntur,

partim sponte sua quae fiunt aëre in ipso,

partim quae variis ab rebus cumque recedunt

et quae confiunt ex horum facta figuris. —De rerum natura Lucretii

class.  (45 a.C.n. / 709 a.u.)

• Cur autem arci species non in deorum numero reponatur; est enim pulcher et ob eam speciem, quia causam habeat admirabilem, Thaumante dicitur Iris esse nata. Cuius si divina natura est, quid facies nubibus; arcus enim ipse e nubibus efficitur quodam modo coloratis; quarum una etiam Centauros peperisse dicitur. —De natura deorum Ciceronis

class.  (ca. 37-30 a.C.n.)

• quid memorandum aeque Baccheia dona tulerunt?

Bacchus et ad culpam causas dedit; ille furentis

Centauros leto domuit, Rhoecumque Pholumque

et magno Hylaeum Lapithis cratere minantem. —Georgicon libri IV P. Vergilii Maronis

class.  (ca. 2-8 p.C.n.)

• Haec inter Lapithas et semihomines Centauros

proelia Tlepolemus Pylio referente dolorem

praeteriti Alcidae tacito non pertulit ore

atque ait: ‘Herculeae mirum est oblivia laudis

acta tibi, senior; certe mihi saepe referre

nubigenas domitos a se pater esse solebat.’

tristis ad haec Pylius: ‘quid me meminisse malorum

cogis et obductos annis rescindere luctus

inque tuum genitorem odium offensasque fateri?’ —Metamorphoses Ovidii Nasonis

saec. I.  (ca. 78 p.C.n.)

• Varro se et aereum signum eius habuisse scribit. proximi ab eo in admiratione Acragas et Boëthus et Mys fuere. exstant omnium opera hodie in insula Rhodiorum, Boëthi apud Lindiam Minervam, Acragantis in templo Liberi patris in ipsa Rhodo Centauros Bacchasque caelati scyphi, Myos in eadem aede Silenos et Cupidines. Acragantis et venatio in scyphis magnam famem habuit. —Naturalis historia Plinii

saec. I.  (ca. 85-102 p.C.n.)

• Qui legis Oedipoden caligantemque Thyesten,

Colchidas et Scyllas, quid nisi monstra legis?

Quid tibi raptus Hylas, quid Parthenopaeus et Attis,

Quid tibi dormitor proderit Endymion?

Exutusve puer pinnis labentibus? aut qui

Odit amatrices Hermaphroditus aquas?

Quid te vana iuvant miserae ludibria chartae?

Hoc lege, quod possit dicere vita ‘Meum est.’

Non hic Centauros, non Gorgonas Harpyiasque

Invenies: hominem pagina nostra sapit.

Sed non vis, Mamurra, tuos cognoscere mores

Nec te scire: legas Aetia Callimachi. —Epigrammata M. Valerii Martialis

Latinitas postclassica

saec. VI.  (ca. 523-525 p.C.n.)

• Sed tamen caeco furibundus ore

Gaudium maestis lacrimis rependit.

Herculem duri celebrant labores:

Ille Centauros domuit superbos,

Abstulit saevo spolium leoni

Fixit et certis volucres sagittis,

Poma cernenti rapuit draconi

Aureo laevam gravior metallo,

Cerberum traxit triplici catena. —Consolatio philosophiae Boetii

Latinitas mediaevalis

saec. VII.

• Centauris autem species vocabulum indidit, id est hominem equo mixtum, quos quidam fuisse equites Thessalorum dicunt, sed pro eo quod discurrentes in bello velut unum corpus equorum et hominum viderentur, inde Centauros fictos adseruerunt. —Etymologiarum libri XX Isidori Hispalensis

Latinitas humanistica

saec. XIV.  (1338-1353)

• Multa huius viri preclara. Busiridem Egipti regem, inhumane sevitie spoliisque et cede hostium insignem, sceleribus suis pari supplicio affecit et insontium cruorem hospitum dignissima cruenti hospitis cede pensavit. Centauros, bellatissimum et equitandi peritissimum genus hominum, bello vicit. —De viris illustribus Petrarcae