puella

E Victionario
Jump to navigation Jump to search

Latine[+/-]

Iuvenis puella cum avi

Appellatio[+/-]

puellaAPI: /puˈel.la/(classice)
Syllabificatio phonetica: pu·el·la — morphologica: puell-a

Notatio[+/-]

← Latine: puellus

Nomen substantivum[+/-]

pŭell|a, -ae fem.

  1. Femina in tenera aetate.
  2. Proles femina.
  3. virgo

Declinatio[+/-]

f. sing. plur.
nom. puella puellae I
gen. puellae puellārum II
dat. puellae puellīs III
acc. puellam puellās IV
abl. puellā puellīs VI
voc. puella puellae V

Dictiones collatae[+/-]

Synonyma

  1. puera
  2. fīlia

Antonyma · contraria

  1. puer
  2. fīlius

Dictiones derivatae[+/-]

Translationes[+/-]

Femina in tenera aetatedilatare ▼
Femina in tenera aetatecollabi ▲
Proles feminadilatare ▼
Proles feminacollabi ▲

Quae supersunt[+/-]

Discretiva

puella dictio est in variis linguis:

Formae affines[+/-]

Latine[+/-]

puellā[+/-]

Proprietates grammaticales[+/-]
Forma Modus flexurae originis
puellā casus ablativus singularis substantivi puella
Appellatio[+/-]
puellāAPI: /puˈel.laː/(classice)
Syllabificatio phonetica: pu·el·lā — morphologica: puell-a

Loci[+/-]

M. Tullius Cicero
-106…-43		Gaius Valerius Catullus
-87…-54		Quintus Horatius Flaccus
-65…-8		Albius Tibullus
-54…-19		Titus Livius
-58…+17		P. Ovidius Naso
-42…+18		Marcus Manilius
fl. 14		Phaedrus
ca. -10…+60		Petronius Arbiter
ca. 14-66		Marcus Valerius Martialis
40-103		Plinius minor
61-113		P. Cornelius Tacitus
55-117		Decimus Iunius Iuvenalis
ca. 60-130		C. Suetonius Tranquillus
ca. 70-150		Apuleius
ca. 125-170		Isidorus Hispalensis
560-636		Hildegardis Bingensis
1098-1179		Iordanus Brunus Nolanus
1548-1600
class.class.class.class.class.class.class.IIIIIIIIIIIIVIIXIIXVI

Latinitas Romana

class.

  • De Tadiana re mecum Tadius locutus est te ita scripsisse, nihil esse iam quod laboraretur, quoniam hereditas usu capta esset. Id mirabamur te ignorare, de tutela legitima, in qua dicitur esse puella, nihil usu capi posse. —Epistolae ad Atticum Ciceronis [1][2]

class.

  • Miser Catulle, desinas ineptire,
et quod vides perisse perditum ducas.
fulsere quondam candidi tibi soles,
cum ventitabas quo puella ducebat,
amata nobis quantum amabitur nulla.
ibi illa multa cum iocosa fiebant,
quae tu volebas nec puella nolebat,
fulsere vere candidi tibi soles. —Carmina Catulli [3][2]

class. (ca. 20-13 a.C.n.)

  • Ut primum positis nugari Graecia bellis
coepit et in vitium fortuna labier aequa,
nunc athletarum studiis, nunc arsit equorum,
marmoris aut eboris fabros aut aeris amavit,
suspendit picta voltum mentemque tabella,
nunc tibicinibus, nunc est gavisa tragoedis;
sub nutrice puella velut si luderet infans,
quod cupide petiit, mature plena reliquit. —Epistularum libri II Q. Horatii Flacci [4][2]

class. (ca. 19 a.C.n.)

  • Spes alit agricolas, Spes sulcis credit aratis
Semina, quae magno faenore reddat ager;
Haec laqueo volucres, haec captat arundine pisces,
Cum tenues hamos abdidit ante cibus;
Spes etiam valida solatur conpede vinctum:
Crura sonant ferro, sed canit inter opus;
Spes facilem Nemesim spondet mihi, sed negat illa;
Ei mihi, ne vincas, dura puella, deam.
Parce, per inmatura tuae precor ossa sororis:
Sic bene sub tenera parva quiescat humo. —Elegiarum libri II Tibulli [5][2]

class.

  • Pavida puella stupente ad clamorem nutricis fidem Quiritium implorantis fit concursus. Vergini patris sponsique Icili populare nomen celebrabatur. Notos gratia eorum, turbam indignitas rei virgini conciliat. —Ab urbe condita Titi Livii [6][2]

class. (versio II, ca. 5 p.C.n.)

  • et lateri dabit in vires alimenta voluptas.
decepta est opera nulla puella mea;
saepe ego lascive consumpsi tempora noctis,
utilis et forti corpore mane fui.
felix, quem Veneris certamina mutua perdunt!
di faciant, leti causa sit ista mei! —Amores Ovidii Nasonis [7]

class.

  • at, simul infesti ventum est ad litora ponti,
mollia per duras panduntur bracchia cautes;
astrinxere pedes scopulis, iniectaque vincla,
et cruce virginea moritura puella pependit.
servatur tamen in poena vultusque pudorque;
supplicia ipsa decent; nivea cervice reclinis
molliter ipsa suae custos est visa figurae. —Astronomicon M. Manilii [8][2]

saec. I. (ca. 38 p.C.n.)

  • A feminis utcumque spoliari viros,
Ament, amentur, nempe exemplis discimus.
Aetatis mediae quendam mulier non rudis
Tenebat annos celans elegantia,
Animosque eiusdem pulchra iuvenis ceperat.
Ambae, videri dum volunt illi pares,
Capillos homini legere coepere invicem.
Qui se putaret pingi cura mulierum,
Calvus repente factus est; nam funditus
Canos puella, nigros anus evellerat. —Fabulae Phaedri [9][2]

saec. I.

  • Cum haec diceret, ad aurem eius Psyche ridens accessit, et cum dixisset nescio quid, Ita, ita inquit Quartilla bene admonuisti. Cur non, quia bellissima occasio est, devirginatur Pannychis nostra? Continuoque producta est puella satis bella et quae non plus quam septem annos habere videbatur, et ea ipsa quae primumcum Quartilla in cellam venerat nostram. —Satyricon T. Petronii Arbitri [10][2]

saec. I. (ca. 85-102 p.C.n.)

  • Tu tenebris gaudes: me ludere teste lucerna
Et iuvat admissa rumpere luce latus.
Fascia te tunicaeque obscuraque pallia celant:
At mihi nulla satis nuda puella iacet.
Basia me capiunt blandas imitata columbas:
Tu mihi das, aviae qualia mane soles. —Epigrammata M. Valerii Martialis [11][2]

saec. I.

  • Tristissimus haec tibi scribo, Fundani nostri filia minore defuncta. Qua puella nihil umquam festivius amabilius, nec modo longiore vita sed prope immortalitate dignius vidi. Nondum annos XIIII impleverat, et iam illi anilis prudentia, matronalis gravitas erat et tamen suavitas puellaris cum virginali verecundia. —Epistulae Plini minoris [12][2]

Latinitas postclassica

saec. II. (ca. 116 p.Ch.n.)

  • Placitum posthac ut in reliquos Seiani liberos adverteretur, vanescente quamquam plebis ira ac plerisque per priora supplicia lenitis. igitur portantur in carcerem, filius imminentium intellegens, puella adeo nescia ut crebro interrogaret quod ob delictum et quo traheretur; neque facturam ultra et posse se puerili verbere moneri. —Annales P. Cornelii Taciti [13][2]

saec. II. (ca. 100/128 p.C.n.)

  • quale decus, rerum si coniugis auctio fiat,
balteus et manicae et cristae crurisque sinistri
dimidium tegimen! vel si diversa movebit
proelia, tu felix ocreas vendente puella.
hae sunt quae tenui sudant in cyclade, quarum
delicias et panniculus bombycinus urit. —Saturae D. Iuni Iuvenalis [14][2]

saec. II.

  • In suburbano Flaviorum quercus antiqua, quae erat Marti sacra, per tres Vespasiae partus singulos repente ramos a frutice dedit, haud dubia signa futuri cuiusque fati: primum exilem et cito arefactum, ideoque puella nata non perannavit, secundum praevalidum ac prolixum et qui magnam felicitatem portenderet, tertium vero instar arboris. —De vita Caesarum C. Suetoni Tranquilli [15]

saec. II. (ca. 170 p.C.n.)

  • Nec tamen puella quivit ullis aniculae sermonibus ab inceptis fletibus avocari, sed altius eiulans sese et assiduis singultibus ilia quatiens mihi etiam lacrimas excussit. —Metamorphoseon libri XI Apulei [16][2]

Latinitas mediaevalis

saec. VII.

  • Tantae autem esse fortitudinis ut nulla venantium virtute capiatur; sed, sicut asserunt qui naturas animalium scripserunt, virgo puella praeponitur, quae venienti sinum aperit, in quo ille omni ferocitate deposita caput ponit, sicque soporatus velut inermis capitur. —Etymologiarum libri XX Isidori Hispalensis [17][2]

saec. XII.

  • etiam illa quae ei necessaria sunt praevidi. Ego igitur paupercula et imbecillis forma, testificante homine illo, quem velut in prioribus visionibus meis praefata sum, occulte quaesieram, et inveneram, testificante etiam eadem puella, cuius in superioribus visionibus mentionem feci, quamplurimis infirmitatibus contrita, manus tandem ad scribendum tremebunda converti. —Liber divinorum operum simplicis hominis Hildegardis [18][2]

Latinitas nova

saec. XVI.

  • Imagines Veneris.
Gustum, qui ex contemplatione septem curiarum capitur, contemplatione imaginis diae concludamus. Prima Veneris imago est puella de maris spuma emergens, quae in siccum veniens palmulis maris humorem abstergit.
Secunda Horae puellam illam nudam indumentis contegunt, et floribus caput illius vernantibus coronant. —De imaginum compositione Iordani Bruni [19][2]

Fontes

  1. ↑ 1.0 1.1 Marcus Tullius Cicero - Epistolae ad Atticum. (The Latin Library): Liber primus. Ep. 5 [6] — puella
  2. ↑ 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 2.10 2.11 2.12 2.13 2.14 2.15 2.16 Vicicitatio: puella.
  3. ↑ 3.0 3.1 Gaius Valerius Catullus, Carmina. 8. ad se ipsum, versus 4 — puella (Bibliotheca Augustana)
  4. ↑ 4.0 4.1 Quintus Horatius Flaccus - Epistularum libri II. (Bibliotheca Augustana): Liber II. Epistula I. Versus 99  — puella
  5. ↑ 5.0 5.1 Albius Tibullus - Elegiarum libri II. (Bibliotheca Augustana): Liber II. Caput VI. Versus 28 — puella
  6. ↑ 6.0 6.1 Titus Livius - Ab urbe condita - libri CXLII. (Universitas Turicensis): Liber III, caput 44, [7] — puella
  7. ↑ Publius Ovidius Naso - Amores (versio II, ca. 5). (Bibliotheca Augustana): Liber secundus, 10, versus 26 — puella
  8. ↑ 8.0 8.1 Marcus Manilius - Astronomicon libri quinque. (Bibliotheca Augustana): Liber quintus, versus 552 — puella
  9. ↑ 9.0 9.1 Phaedrus Augusti libertus, Liber Fabularum. (Bibliotheca Augustana): Liber secundus, II. Anus diligens iuvenem, item puella. Versus 10 — puella
  10. ↑ 10.0 10.1 T. Petronius Arbiter, Satyricon - quae supersunt (apud Guilielmum Vande Water, Trajecti ad Rhenum MDCCIX). Cap. XXV. — puella
  11. ↑ 11.0 11.1 Marcus Valerius Martialis - Epigrammata. (Bibliotheca Augustana): Liber undecimus. CIV, versus 8 — puella
  12. ↑ 12.0 12.1 Gaius Plinius Caecilius Secundus - Epistularum libri decem. (Bibliotheca Augustana): Liber quintus, Epistula 16, [1] — puella
  13. ↑ 13.0 13.1 Publius Cornelius Tacitus - Annales sive ab excessu divi Augusti libri XVI. (The Latin Library): Liber VI. [9] — puella
  14. ↑ 14.0 14.1 Decimus Iunius Iuvenalis, Saturae. (Ed. brevique adnotatione critica instr. W. V. Clausen, Oxford 1959). Satura VI, versus 258 — puella
  15. ↑ Gaius Suetonius Tranquillus - De vita Caesarum libri VIII. (Bibliotheca Augustana): Liber octavus. Divus Vespasianus. V. [2] — puella
  16. ↑ 16.0 16.1 Apuleius - Metamorphoseon libri XI. (Bibliotheca Augustana): Liber IV. Capitulum XXIV. Versus 3 — puella
  17. ↑ 17.0 17.1 Isidorus Hispalensis - Etymologiarum libri XX. (Bibliotheca Augustana):  Liber XII. Caput II. [13] — puella
  18. ↑ 18.0 18.1 Hildegardis Bingensis - Liber divinorum operum simplicis hominis. Patrologia Latina, J.-P. Migne. Parisiis 1882, Tomus CXCVII. (Universitas Turicensis): Pars tertia.  — puella
  19. ↑ 19.0 19.1 Iordanus Brunus Nolanus (Italice: Giordano Bruno) - De imaginum compositione (Universitas Turicensis): Liber II. Cap. XIII.  — puella
Receptum de "https://la.wiktionary.org/w/index.php?title=puella&oldid=216333"