Quantum redactiones paginae "Auxilium:Declinatio Latina" differant

E Victionario
Content deleted Content added
Linea 59: Linea 59:
|- bgcolor=lightgrey
|- bgcolor=lightgrey
! !! sing. !! plur.
! !! sing. !! plur.
<caption><center>''Nomen latinum femininum''</center></caption>
|-
|-
!bgcolor=lightgrey| nom.
!bgcolor=lightgrey| nom.
Linea 83: Linea 82:
|- bgcolor=lightgrey
|- bgcolor=lightgrey
! !! sing. !! plur.
! !! sing. !! plur.
<caption><center>''Nomen latinum masculinum''</center></caption>
|-
|-
!bgcolor=lightgrey| nom.
!bgcolor=lightgrey| nom.
Linea 109: Linea 107:
|- bgcolor=lightgrey
|- bgcolor=lightgrey
! !! sing. !! plur.
! !! sing. !! plur.
<caption><center>''Nomen graecum femininum''</center></caption>
|-
|-
!bgcolor=lightgrey| nom.
!bgcolor=lightgrey| nom.
Linea 133: Linea 130:
|- bgcolor=lightgrey
|- bgcolor=lightgrey
! !! sing. !! plur.
! !! sing. !! plur.
<caption><center>''Nomen graecum masculinum''</center></caption>
|-
|-
!bgcolor=lightgrey| nom.
!bgcolor=lightgrey| nom.
Linea 157: Linea 153:
|- bgcolor=lightgrey
|- bgcolor=lightgrey
! !! sing. !! plur.
! !! sing. !! plur.
<caption><center>''Nomen graecum masculinum''</center></caption>
|-
|-
!bgcolor=lightgrey| nom.
!bgcolor=lightgrey| nom.

Emendatio ex 04:32, 14 Aprilis 2008

Linaguae Latinae quinque declinationes sunt.

Prima Declinatio

Plerorum nominum genus huius declinationis femininum, praeter illa quae nomina viris aut implicata in laboribus propriis virum in aetatibus antiquis. Nomina e Graece item sunt in hac declinatione.

Nomina Latina
Casus Singularis Pluralis
Nominativus -a -ae
Vocativus -a -ae
Accusativus -am -as
Genetivus -ae -arum
Dativus -ae -is
Ablativus -a -is
Nomina Graeca
Casus Finientes in -e Finientes in -es Finientes in -as
Singularis Pluralis Singularis Pluralis Singularis Pluralis
Nominativus -e -ae -es -ae -as -ae
Vocativus -e -ae -e/-a -ae -a -ae
Accusativus -en -as -en/-am -as -an/-am -as
Genetivus -es -arum -ae -arum -ae -arum
Dativus -ae -is -ae -is -ae -arum
Ablativus -e -is -a -is -a -arum
  • Nonnulla nomina feminina in dativo ac ablativo suffixum -abus utuntur ad differendum e formis suis masculinis: Pater a filiis (masculinum) et filiabus (femininum) amatur.
  • Suffixum genetivi pluralis -arum ab -um nonnunquam commutatum est: puellarumpuellum
  • Antiquum suffixum genetivi singularis est -as; enuntiationis quam pater/mater familias ideo sunt.
  • In poësi, suffixum -ae in -ai devenire potest: aquae → aquai

Exempla

sing. plur.
nom. rosa rosae
voc. rosa rosae
acc. rosam rosas
gen. rosae rosarum
dat. rosae rosis
abl. rosa rosis
sing. plur.
nom. nauta nautae
voc. nauta nautae
acc. nautam nautas
gen. nautae nautarum
dat. nautae nautis
abl. nauta nautis
sing. plur.
nom. nymphe nymphae
voc. nymphe nymphae
acc. nymphen nymphas
gen. nymphes nympharum
dat. nymphae nymphis
abl. nymphe nymphis
sing. plur.
nom. cometes cometae
voc. comete/cometa cometae
acc. cometen/cometam cometas
gen. cometae cometarum
dat. cometae cometis
abl. cometa cometis
sing. plur.
nom. xiphias xiphiae
voc. xiphia xiphiae
acc. xiphian/xiphiam xiphias
gen. xiphiae xiphiarum
dat. xiphiae xiphiis
abl. xiphia xiphiis

Secunda Declinatio

Omnia nomina huis declinationis masculina (-us) aut neutra (-um), praeter illa quae sunt nomina arborum, gemmarum aut urbium.

Casus Masculinum Neutrum
Singularis Pluralis Singularis Pluralis
Nominativus -us/-r -i -um -a
Vocativus -us/-r -i -um -a
Accusativus -um -os -um -a
Genetivus -i -orum -i -orum
Dativus -o -is -o -is
Ablativus -o -is -o -is
  • Haec declinatio quoque includit nomina (masculina, feminina aut neutra) e graece.

Exempla

sing. plur.
nom. murus muri
voc. mure muri
acc. murum muros
gen. muri murorum
dat. muro muris
abl. muro muris
sing. plur.
nom. puer pueri
voc. puer pueri
acc. puerum pueros
gen. pueri puerorum
dat. puero pueris
abl. puero pueris
sing. plur.
nom. magister magistri
voc. magister magistri
acc. magitrum magistros
gen. magistri magistrorum
dat. magistro magistris
abl. magistro magistris
sing. plur.
nom. templum templa
voc. templum templa
acc. templum templa
gen. templi templorum
dat. templo templis
abl. templo templis
sing. plur.
nom. atomus/atomos atomi
voc. atome atomi
acc. atomum/atomon atomos
gen. atomi atomorum
dat. atomo atomis
abl. atomo atomis

Tertia Declinatio

Casus Declinatio Imparisyllabica Declinatio Parisyllabica
Masculinum/Feminimum Neutrum Masculinum/Feminimum Neutrum
Singularis Pluralis Singularis Pluralis Singularis Pluralis Singularis Pluralis
Nominativus --- -es --- -a --- -es --- -ia
Vocativus --- -es --- -a --- -es --- -ia
Accusativus -em -es --- -a -em -es --- -ia
Genetivus -is -um -is -um -is -ium -is -ium
Dativus -i -ibus -i -ibus -i -ibus -i -ibus
Ablativus -e -ibus -e -ibus -e -ibus -i -ibus
  • Nonnullis imparisyllabis genetivus pluralis in -ium est: lis, litis; dos, dotis; mus,muris; etc.
  • Nonnullis accusativus singularis in -im et ablativus singularis in -i sunt: turris,-is; puppis,-is; sitis,-is; vis,-is; tussis,-is; securis,-is; febris,-is.
  • Animal, -is; calcar,-is et allia nomina neutra quae in -al/-ar finiunt quam parisyllaba habentur.

Exempla

sing. plur.
nom. homo hominēs I
gen. hominis hominum II
dat. hominī hominibus III
acc. hominem hominēs IV
abl. homine hominibus VI
voc. homo hominēs V
sing. plur.
nom. flos florēs I
gen. floris florum II
dat. florī floribus III
acc. florem florēs IV
abl. flore floribus VI
voc. flos florēs V
n. sing. plur.
nom. systema systemata I
gen. systematis systematum II
dat. systematī systematibus III
acc. systema systemata IV
abl. systemate systematibus VI
voc. systema systemata V
sing. plur.
nom. canalis canalēs I
gen. canalis canalium II
dat. canalī canalibus III
acc. canalem
canalim
canalēs
canalīs
IV
abl. canale
canalī
canalibus VI
voc. canalis canalēs V
sing. plur.
nom. avis avēs I
gen. avis avium II
dat. avī avibus III
acc. avem
avim
avēs
avīs
IV
abl. ave
avī
avibus VI
voc. avis avēs V
n. sing. plur.
nom. mare maria I
gen. maris marium II
dat. marī maribus III
acc. mare maria IV
abl. marī maribus VI
voc. mare maria V

Quarta Declinatio

Casus Masculinum/Feminimum Neutrum
Singularis Pluralis Singularis Pluralis
Nominativus -us -us -u -ua
Vocativus -us -us -u -ua
Accusativus -um -us -u -ua
Genetivus -us -uum -us -uum
Dativus -ui -ibus -ui -ibus
Ablativus -u -ibus -u -ibus
  • Nonnulla nomina litteram u in dativo ablativoque pluralibus conservant, saepe ad differendum e nomina tertiae declinationis:
    • artubus; e nomine artus,-us/artibus; e nomine ars, artis
    • arcubus; e nomine arcus,-us/arcibus; e nomine arx, arcis
    • partubus; e nomine partus,-us/partibus; e nomine pars, partis

Exempla

sing. plur.
nom. ducatus ducatūs I
gen. ducatūs ducatuum II
dat. ducatuī ducatibus III
acc. ducatum ducatūs IV
abl. ducatū ducatibus VI
voc. ducatus ducatūs V
sing. plur.
nom. manus manūs I
gen. manūs manuum II
dat. manuī manibus III
acc. manum manūs IV
abl. manū manibus VI
voc. manus manūs V
n. sing. plur.
nom. cornū cornua I
gen. cornūs cornuum II
dat. cornū cornibus III
acc. cornū cornua IV
abl. cornū cornibus VI
voc. cornū cornua V

Quinta Declinatio

Omnia sunt feminina, praeter nomen dies quod utrum masculinum femininumque sed cum significatione dissimile.

Casus Singularis Pluralis
Nominativus -es -es
Vocativus -es -es
Accusativus -em -es
Genetivus -ei -erum
Dativus -ei -ebus
Ablativus -e -ebus
  • Solis nominibus res et dies declinatio completa est.

Exempla

sing. plur.
nom. diēs diēs I
gen. dieī diērum II
dat. dieī diēbus III
acc. diem diēs IV
abl. diē diēbus VI
voc. diēs diēs V
sing. plur.
nom. rēs rēs I
gen. reī rērum II
dat. reī rēbus III
acc. rem rēs IV
abl. rēbus VI
voc. rēs rēs V